Het wordt tijd om eerst weer afscheid te nemen van Reaklif. Hoe kan ik dat nou beter doen met een laatste blik op de die dag af en toe bijna magisch mooie schitteringen …
Eerst een paar foto’s van het silhouet van het lange hek dat er langs de weg staat. En dan nog even genieten van die prachtige schitteringen en het zicht over het IJsselmeer. Het was zo helder dat de skyline van Noord-Holland in de verte te zien was …
– Voorlopig einde, maar ik kom hier zeker nog eens terug.
Dit doocht net …
Mear ha ik der net oer te sizzen …
We lieten de vijver uit het vorige logje achter ons en liepen over de Lindelaan in de richting van het gebouw, dat we door het geboomte hadden zien schemeren. Terwijl we naar de ingang liepen, herkende Jetske aan de rechterkant van het toegangshek een Ginkgo biloba …
Eenmaal recht voor de poort kon het niet meer missen waar we waren aangeland. Het stond er duidelijk op, we stonden voor Landgoed Oranjewoud, een wit gepleisterd in neo-classicistische stijl opgetrokken landhuis met een prachtige tuin. Tot 1803 stond hier het Paleis Oranjewoud of Lustslot Oranjewoud van de Oranje-Nassaus …
Nadat dat slot was afgebroken, liet Hans Willem de Blocq van Scheltinga in 1829 op de plaats van het oude zomerslot het huidige blokvormige gebouw van zeven raamvakken oprichten. De opgaande middenpartij met fronton en portiek is geflankeerd door lagere vleugels. Aan de oostzijde is in 1845 een vleugel uitgebouwd. Zijn kleindochter Maria, getrouwd met Charles graaf van Limburg Stirum, had geen kinderen …
De graaf was militair, maar hij verliet de dienst om zich te wijden aan het beheer van Huize Oranjewoud. Zijn gezondheid was slecht en hij overleed in 1931 op de leeftijd van 54 jaar. Na het overlijden van Maria in 1942 kwam het landgoed door vererving terecht bij Martinus de Blocq van Scheltinga (1900-1961) …
Hij bewoonde met zijn gezin Oranjewoud tot 1954. In dat jaar werd het Instituut voor Landbouwcoöperatie eigenaar. Na eerst te zijn overgegaan in handen van de Friesland Bank, is het Landgoed Oranjewoud met de tuin eromheen nu in bezit van de stichting FB Oranjewoud. Er worden tegenwoordig vooral zakelijke bijeenkomsten gefaciliteerd …
Tot slot nog een laatste foto van een kleurrijk hoekje in de tuin. De tuin en overtuin werden in landschapsstijl aangelegd, mogelijk door de vermaarde tuinachitect L.P. Roodbaard …
– wordt vervolgd
Na kort overleg op het bankje bij Uniastate in Bears besloten Jetske en ik op goed geluk om een kijkje te nemen in het ongeveer 5 km verderop liggende Mantgum. Mantgum is één van de vele dorpen die zijn ontstaan op de oever van de vroegere Middelzee. Ook in Mantgum parkeerde Jetske de auto opnieuw aan de voet van de terp. Nadat we waren uitgestapt, maakte ik meteen een foto maken van de ‘Bewaarschool’ en daarnaast een mooie villa met een rood dak …
Voor een gezond mens is het een fluitje van een cent om de gemiddelde Friese terp op te lopen, maar voor mij was deze terp weer een flinke kuitenbijter. Voor de kerk, die ook hier Mariakerk heet en natuurlijk bovenop de terp staat, hadden we niet naar Mantgum hoeven rijden. De toren stond in de steigers voor een restauratie en het gebouw zelf uit ongeveer 1500 leek op het eerste oog weinig extra’s te bieden te hebben …
We besloten een stukje verder het dorp in te lopen. Vlak naast de kerk stonden twee mooie kleine huisjes (of zou het er één zijn?) met een voortuin naar mijn hart. Ik kon de vraag op het bordje in de tuin, waarmee ik deze serie begon, dan ook zonder meer bevestigend beantwoorden …
Omdat het intussen echt lekker weer was geworden, slenterden we op ons gemak al fotograferend verder. Het dorp bestaat uit veel kenmerkende dorpswoningen. Mantgum trok ooit veel renteniers, de vaak fraaie rentenierswoningen zijn er in allerlei soorten en maten. Vrijwel al die mooie huizen hebben ruime tuinen met vaak prachtige smeedijzeren hekken en hier en daar monumentale bomen …
Aan de rand van de oude dorpskern vond ik het welletjes. Mijn onderdanen waren aan het eind van hun draagkracht. Jetske was zo lief om de auto op te halen, zodat ik de terp niet weer hoefde op te lopen …
– wordt vervolgd
Tegenover de Mariakerk in Bears staat een luchtspiegeling van het verleden in de vorm van Uniastate, een reconstructie van de originele state die in 1756 werd afgebroken. Eeuwenlang stond er alleen nog een poortgebouw op het terrein. Rond 1990 ontstond een initiatief om de state te laten herleven. Waar eens de stenen muren stonden verrees een replica van cortenstaal naar een ontwerp van kunstenaar Bep Mulder, als een luchtspiegeling van het verleden. Omdat Uniastate is omgeven door een slotgracht, konden we er vanaf deze kant niet bij komen …
Na een kort ritje stonden we even later aan de andere kant van het dorp bij het poortgebouw van Uniastate. Jetske liep meteen naar de poort, maar ze kwam terug met de mededeling dat die gesloten was. Tja, dat krijg je ervan als je op de bonnefooi op pad gaat …
Het poortgebouw uit 1616 is het enige overgebleven restant van de originele state, die in 1756 is afgebroken. De steen boven in de gevel van de poort duidt aan dat de familie Unia op zwanen mocht jagen. Deze vorm van jacht wordt wel zwanendrift genoemd. In de gevelsteen zijn twee zwanen te zien met een gemerkte band om hun hals …
In de Mariakerk van Bears is een bezoekers- en informatiecentrum over de kerk, het poortgebouw en Uniastate. Op het terrein van Uniastate worden regelmatig evenementen, exposities en voorstellingen georganiseerd. Daarnaast is Uniastate een zeer bijzondere trouwlocatie, die geregistreerd staat bij de gemeente Leeuwarden …
We zijn terug bij het poortgebouw uit 1616. Het is één van de acht stinspoorten die Friesland nog kent. Het poortgebouw heeft een zadeldak met op de nok een windwijzer met het wapen van de familie Meynsma …
Het was jammer dat we niet naar binnen konden. De reconstructie van Uniastate kan leuke lijnenspelen opleveren, daarnaast lijkt het me wel een uitdaging om de toren van Uniastate te beklimmen. Terwijl we gezellig bijpratend lunchten op het bankje bij de poort, bespraken we het vervolg van onze rit …
Meer informatie over Uniastate is te vinden door de QR-code bij ‘Luchtspiegeling’ hierboven te scannen. Ook op Kastelen in Nederland en op States en Stinzen is de nodige informatie te vinden.
Ik begin vandaag nogmaals met een foto van de tjasker aan de Hoogeweg bij Kalenberg. Mijn fotomaatje Jetske heeft daar – secuur als ze altijd werkt – nog wat mooie achtergrondinformatie bij gevonden: ‘Tjasker in de Weerribben weer in volle glorie …’
Zo’n 300 meter ten noorden van de tjasker staat de poldermolen ‘de Wicher’. Het is de enige spinnenkopmolen in Overijssel …
De originele spinnenkopmolen die hier stond, werd in 1943 afgebroken afgebroken. In 1980 ontstond het initiatief om de molen te herbouwen. Sinds de ingebruikname in1982 is de molen eigendom van Staatsbosbeheer die de molen thans in eigendom heeft. ‘De Wicher’ heeft tegenwoordig alleen nog een publieksfunctie en wordt draaiend gehouden door vrijwilligers. Vorig jaar kregen Jetske en ik een blik op het stoere houten interieur van de molen met deskundige uitleg van de molenaar…
Terwijl één van de vrijwilligers een groepje bezoekers rondleidde, raakten wij aan de praat met een tweede vrijwilliger, die aan het zagen was. Om ervoor te zorgen dat een molen kan draaien, beschikt de molenaar over het zogenaamde windrecht. Binnen een aantal kringen rond de molen mag de bebouwing en beplanting maar een bepaalde hoogte bereiken. Het staat hier mooi uitgelegd: ‘Windrecht en molenbiotoop’ …
Zo lang het weer en mijn onderdanen regelmatig de kont tegen de krib gooien, moet ik het hebben van onderwerpen op korte loopafstand van de auto. Dan komen er ook weer andere onderwerpen in beeld dan alleen natuur. Zo’n onderwerp diende zich onder andere aan tijdens een ritje, dat Jetske en ik begin maart maakten …
Via ommelandse wegen gingen we die dag op zoek naar Friese staten en stinzen. Het was Jetske die onderweg een scheve toren door een groepje bomen zag schemeren. Een plekje voor de auto was al snel gevonden. Het hek was gesloten, maar aangezien er links en rechts van die hindernis ruim voldoende ruimte was om er gewoon langs te lopen, hebben we dat maar gedaan. Aan de voet van de scheve toren stond een al even scheve maquette …
– morgen meer …
Afanja's Weblog 