Kris kras over de heide

De Merskenheide (OpenStreetMap) is een klein natuurgebied met heide en bos dat wordt beheerd door Staatsbosbeheer. De ontstaansgeschiedenis van de Merskenheide begon in de middeleeuwen, toen het hoogveen werd ontgonnen voor de landbouw. Maar door de ontginning kwamen de onderliggende dekzandruggen steeds meer tevoorschijn. Deze onvruchtbare dekzandruggen waren niet geschikt voor landbouw en veranderden al snel in heidegrond. Daar hebben we nu nog steeds een aantal mooie kleine natuurgebieden zoals de Merskenheide – ingeklemd tussen weilanden en akkers – aan overgehouden …

De Merskenheide van boven

Onlangs liet ik hier al wat luchtfoto’s zien van kleine stukjes natuur ten westen van Drachten. Nu ben ik toe aan een postzegeltje woeste grond, dat 8 km ten zuidoosten van ons huis ligt: de Merskenheide (OpenStreetMap). In het verleden heb ik daar vaak een rondwandeling van ca. 2,5 km gemaakt. Afgelopen zomer ben ik er voor het laatst geweest, toen ben ik de heide op geweest met mijn iLark. Vorige week vond ik, dat het tijd werd om er eens wat luchtopnamen van te maken. Vandaag een paar foto’s, morgen een korte video …

Kleine vuurvlinder op de hei

Zoals ik gisteren al schreef, publiceer ik hier de komende tijd wat foto’s van vlinders, waterjuffers, sprinkhaantjes en andere klein grut. Om te beginnen een paar plaatjes van de kleine vuurvlinder, die ik vorige week maandag kon fotograferen langs het pad bij de Merskenheide (Google Maps)

Ik heb nog maar zelden zo weinig vlinders gezien en gefotografeerd als dit jaar. Daarom was ik extra blij met deze kleine vuurvlinder. En dat geldt niet minder voor de andere insecten die ik de afgelopen maanden met zorg heb verzameld. Laten we het er maar op houden dat het niet gaat om de kwantiteit, maar om de kwaliteit …

Terug naar de Merskenheide

Ik had me al enige tijd voorgenomen om eens een ritje naar de Merskenheide te maken op de iLark. Het wisselvallige weer gooide echter steeds roet in het eten. Maandagmiddag besloot ik het erop te wagen. Er koerste weliswaar nog een enkel klein buitje in onze richting, maar dat leek me geen probleem te zijn …

Hoewel de iLark er niet echt op is gebouwd, besloot ik toch stapvoets de heide op te rijden. Ik had me ten doel gesteld om voor het eerst sinds 2015 weer eens het bankje in de verre noordoosthoek van de heide te bereiken. En dat zou me lopend zeker niet lukken. Rustig voort hobbelend met af en toe een stop om wat foto’s te maken, kwam ik uiteindelijk bij het bankje aan. Daar kreeg ik nog net de kans om even te zitten en een paar sprinkhaantjes en een pantserjuffer te fotograferen, voordat dat ene buitje toch nog de Merskenheide bereikte …

Nadat ik nog een foto had gemaakt van het beeld van de heide vanaf het bankje, heb ik me eerst maar even teruggetrokken tot onder de bomen in de zuidoosthoek van de heide. Lang duurde de bui gelukkig niet, zodat ik al snel wat verder rond kon kijken. Aan de westkant van het gebied kleurt de heide mooi, vermoedelijk heeft daar tijdelijk een schaapskudde gegraasd. Hier aan de oostkant is van een paarse glans over de heide geen sprake. Pijpenstrootje en andere grassen floreren hier door een overtollige stikstofdepositie …

Dit was voorlopig even het laatste ‘verhalende’ logje. Vanaf morgen ga ik me eens een tijdje bezighouden met macro’s die ik de afgelopen maanden in de tuin of ergens in de natuur heb gemaakt.

De redding van verstrikte juffers

Het heideblauwtje van gisteren dat in de tentakels van de zonnedauw terecht gekomen was, was reddeloos verloren. De vleugels zaten aan alle kanten vast en er zat ook vrijwel geen leven meer in het diertje …

In onze tuin kwam kort geleden een vuurjuffer vast te zitten in wat spinrag op de klimop. Hij zat helemaal niet zo vast, maar desondanks lukte het hem niet om los te komen. Integendeel, hij leek het eerder erger te maken met zijn gekronkel. Daarom besloot ik toch maar even in te grijpen. Met een klein twijgje was het een fluitje van een cent om hem te bevrijden. Hij vloog meteen naar de top van de klimop rond de pergola. Daar kon ik nog een laatste close-up maken, daarna verdween hij uit zicht …

 

Tien jaar geleden stond ik voor een veel moeilijker klus.

Woensdag 18 augustus 2010 stuitte ik op de Merskenheide op een pol zonnedauw die meerdere waterjuffers in haar kleverige tentakels gevangen had. Eén van die juffertjes vocht voor het leven. Nadat ik daar gedurende enige tijd video-opnamen had gemaakt, kon ik het niet langer aanzien. Met wat hulp lukte het uiteindelijk om los te raken. Het lijkt alsof zijn vleugels daarbij beschadigd raakten, maar alsof er niets gebeurd was vloog hij weg …

De grote droogte van 2018

Gistermiddag heb ik voor het eerst sinds lange tijd weer eens een kuiertje gemaakt bij de Merskenheide …

Aan de linkerkant van het pad naar de heide ligt onder normale omstandigheden een ondiep vennetje, eigenlijk is het meer een wat groot uitgevallen plas water. Water valt daar nu in de verste verte echter niet te bespeuren …

NU komt het wel eens vaker voor dat deze plas droogvalt in een droge periode, maar voor zover ik me kan herinneren, heb ik dat in deze tijd van het jaar nog niet eerder meegemaakt …

Zo droog als de bodem er nu is, heb ik het ook nog niet eerder gezien. Normaal gesproken veert de bodem(begroeiing) altijd wat onder je voeten en zijn laarzen of goede schoenen gewenst, nu hoorde ik er slechts licht gekraak …

In voorgaande jaren heb ik hier in voorjaar en zomer diverse keren zonnedauw en juffers & libellen kunnen fotograferen. Ik ben benieuwd wat daar volgend jaar van terug komt na deze grote droogte …

De natte juni van 2016

Juni 2016 zal vooral als een zeer natte maand de boeken in gaan. Wij kwamen er in de eerste decade van de maand nog heel goed af met slechts een enkele fikse bui, die op 3 juni 14 mm regen in ons tuintje achterliet. Afgezien daarvan verliepen de eerste tien dagen van juni hier droog en warm. In die periode beperkte de regenval zich vooral tot Zuid-Limburg, daar viel op diverse plaatsen al meer dan 100 mm …

160615-1325x
Vanaf 11 juni kregen wij ook vaak stevige buien te verwerken, die regelmatig gepaard gingen met onweer. In de periode van 11 t/m 20 juni viel de meeste regen in een strook over het midden van ons land, en gek genoeg in Drachten e.o. Volgens HydroLogic was de gemeente Smallingerland in die periode de natste gemeente van het noorden. Vanaf 12 juni hebben we hier tot het eind van de maand slechts twee volledig droge dagen gehad. Geen wonder dus, dat er in ons tuintje in totaal 143 mm neerslag is gevallen, tegen ca. 71 mm normaal over de periode 1971-2000. In vergelijking met het zuidoosten van ons land zijn we er echter nog goed voor weg gekomen, daar viel op diverse plaatsen in juni meer dan 250 mm neerslag …

160706-neerslag-juni

Juni begon bij ons echt zomers. In de eerste week kwam de gemiddelde temperatuur uit op 23,6 ºC met een hoogste maximumtemperatuur van 27 graden op 4 juni. In die periode verschenen ook de eerste waterjuffers van dit jaar bij onze vijver …

160606-1623x

Hoewel de zon zich vanaf 11 juni maar mondjesmaat heeft laten zien, was juni met een gemiddelde temperatuur van 16,2 ºC tegen een langjarig gemiddelde van 14,4 ºC over de periode 1971-2000 toch weer een flink warme maand. Echte extremen deden zich daarbij niet voor. Ik heb in ons tuintje 10 warme dagen (maximumtemperatuur van minimaal 20,0°C) kunnen noteren en 2 zomerse dagen (maximumtemperatuur van minimaal 25,0°C), en dat komt ongeveer overeen met het langjarig gemiddelde over 1971-2000 …

160706-temp-juni

Ik sluit af met een foto van één van de vennetjes bij de Merskenheide. Normaal gesproken staat het hier goeddeels droog en is de bodem bedekt met o.a. kleine zonnedauw. Dit jaar is het vennetje in juni wel erg ver buiten zijn oevers getreden …

160621-1408x