Nazomer in de Ecokathedraal (2)

Na een korte pauze op ‘de Tempelberg‘ zette ik mijn tocht door de Ecokathedraal voort. Om te beginnen ben ik via de trap tussen de twee muren afgedaald naar een niveautje lager …


Dat ik daar meteen weer op een andere tempel stuitte, is bijna onontkoombaar in de Ecokathedraal. Terug op de begane bosbodem ben ik nog even doorgelopen naar het atelier van Louis le Roy. Daarmee had ik mijn grens weer bereikt voor die dag, tijd om terug te gaan. Op weg terug naar de uitgang heb ik nog even een paar foto’s gemaakt van de uitgebloeide kaardenbol en de pas verschenen rozerode zaaddoosjes van de kardinaalsmuts …

In tegenstelling tot op de heenweg ben ik nu weer gewoon onder de machtige ‘Porta Celi’ door gelopen. Voordat ik daar aan toe was, zag ik het zithoekje al lonkend aan de andere kant van de poort staan. Ik heb deze korte rondgang door het voorste deel van de Ecokathedraal afgesloten op het bruine bankje van de zithoek in het voorportaal. Dat zithoekje heeft zijn beste tijd overigens gehad, dakpannen leken als kussens over het gebroken latje te zijn gelegd …

Nazomer in de Ecokathedraal (1)

Op die stronken aan het eind van het logje van gisteren kom ik over een paar dagen nog wel terug. Eerst wil ik jullie weer eens meenemen naar de Ecokathedraal bij Mildam. Daar was ik al sinds begin mei niet meer geweest. Daarom ben ik donderdagochtend op de laatste mooie zonnige dag van september in de auto gestapt om er eens een fotokuier te maken …


In het voorste deel van de Ecokathedraal was alweer het een en ander veranderd, omdat er nog steeds wordt bijgebouwd. Om het eens vanuit wat andere hoeken te bekijken, heb ik er een alternatieve route gezocht, waarbij ik niet onder de ‘Porta Celi’ door gelopen ben, maar er omheen. Daarna heb ik het eerste dwarspad genomen. Aan het eind daarvan heb ik ‘de Tempelberg’ beklommen …

Boven aangekomen heb ik op het gebruikelijke plekje even een korte pauze ingelast. Voordat we morgen verder gaan, is dit een mooi moment om nieuwe volgers via dit linkje even wat te vertellen over de geschiedenis van de Ecokathedraal: Die Ecokathedraal, wat is dat eigenlijk …?

  • wordt vervolgd

Het plein met de pilaren

Nadat ik aan het eind van het pad in het vorige logje de klim omhoog had gemaakt, stond ik bij de grote tempel op het hoogste punt in het voorste deel van de Ecokathedraal. Naast de tempel heb ik even een kleine pauze genomen …

Bij zonnig weer vind ik dit altijd een mooi plekje om even te gaan zitten en te luisteren naar de vogels. Nadat ik mijn dorst had gelest, was het tijd om weer verder te gaan. Aan de andere kant van de heuvel nam ik de trap naar beneden …

Korte tijd later kwam ik uit op ‘het plein met de pilaren’. Niet eerder had ik daar zo’n bijzondere ordening gezien. Een drietal pilaren was omringd door een cirkel van voornamelijk trottoirbanden …

Nog even een snelle blik op één van de tempels die vanaf hier op de achtergrond in het groen te zien was …

Het achterste deel van de Ecokathedraal zou ik niet halen, dat was intussen wel duidelijk. Desondanks besloot ik nog een stukje verder te gaan. Daarbij kwam ik op onbekend terrein terecht …

  • morgen nog één keer wat meer

Op naar de rustplaats

Langzaam dringen we verder door in de wonderlijke wildernis van de Ecokathedraal, alleen het atelier van Louis le Roy op de achtergrond wijst nog op enige beschaving …

Dan naderen we het oude tempelcomplex halverwege de Ecokathedraal. Nog één keer maak ik een klein klimmetje om vanaf enige hoogte een foto te kunnen maken van Aafje bij de twee grote torens …

Achter de torens waar Aafje hierboven vóór staat, ligt letterlijk en figuurlijk een rustplaats. Met uitzicht op het naastgelegen weiland heeft Louis le Roy hier ooit een zitbankje gecreëerd, waar hij zelf ook wel eens een momentje van rust pakte. Voor het bankje ligt een stuk van een oude grafsteen, waarop alleen nog ‘RUSTPLAATS’ te lezen is. Hoewel er rondom in de Ecokathedraal wel plekjes te vinden zijn waar je even op een muurtje kunt zitten, ga ik bij vrijwel elk bezoek hier toch wel even zitten mijmeren …

Eenmaal bij de rustplaats halverwege de Ecokathedraal aangekomen, vind ik het ook meteen welletjes. Mijn onderdanen staan een tocht verder naar achteren langs de Inca-tempels niet toe. We besluiten terug te gaan naar het startpunt. Daarbij passeren we de oude gebroken boom weer en krijgen dan zicht op de van stoeptegels gebouwde koepel. Aafje lijkt het niet helemaal te vertrouwen en blijft buiten staan. Pas nadat ik haar heb laten zien hoe hij gebouwd is en hoe dik de muren zijn, waagt ze het er ook even op …

Tot zover deze rondgang door de Ecokathedraal. Maar de goede verstaander heeft maar een half woord nodig …

– wordt ooit zeker vervolgd –

Kris kras door de kathedraal

Zodra we de Porta Celi gepasseerd zijn, beginnen we aan onze tocht die kris kras door de Ecokathedraal voert. We klimmen en dalen, terwijl we links en rechts langs indrukwekkend hoge torens komen. Aafje kijkt zich de ogen uit …

Bij de overgang van het voorste naar het achterste deel van de Eockathedraal lopen we langs een muurtje met keurig gerangschikte zeshoekige tegels, die er duidelijk nog niet zo lang liggen. Aan de andere kant van het pad gaat de bovenkant van een ouder stapelwerk schuil onder een dikke laag mos …

Hoe verder je de Ecokathedraal in loopt, hoe mooier het spel tussen de natuur en de door mensenhanden gestapelde bouwwerken is. Op de eerste foto hieronder staat een van de oudere kleine bouwwerken. Vooral met wat zonlicht erbij is dit in elk jaargetijde een plekje. Het is spannend om te zien of en wanneer de natuur het bouwwerk echt uiteen drukt. Maar ook de omliggende, deels of intussen volledig ingepakte bouwwerken zijn de moeite van het bekijken waard …

– wordt vervolgd –

Die Ecokathedraal, wat is dat eigenlijk?

Het was alweer enige tijd geleden dat ik hier aandacht heb geschonken aan de Ecokathedraal. Er zullen sindsdien allicht nieuwe volgers zijn bijgekomen die geen idee hebben wat die Ecokathedraal nu eigenlijk is en waar het over gaat. Daarom heb ik een al eerder gepubliceerd logje even wat opgefrist. Laat ik beginnen te zeggen dat ik mijn hart er in zekere zin al bijna 20 jaar geleden heb verloren. Er heerst een soort van dynamische rust, die het heerlijk maakt om er af en toe even lekker rond te slenteren tussen de voortdurend veranderende bouwwerken en natuur …

Het idee van een Ecokathedraal is ontsproten een het brein van kunstenaar, filosoof en landschapsarchitect Louis le Roy (1924-2012). Le Roy kreeg in 1966 van de gemeente Heerenveen de opdracht om een strook grond van een kilometer lang en 20 meter breed aan de Kennedylaan in die plaats in te richten als openbare ruimte …

Le Roy begon er stenen los op elkaar te stapelen tot muurtjes en andere constructies. Al snel verschenen er spontaan allerlei planten zoals klaprozen en brandnetels tussen de muurtjes. Na verloop van tijd verdwenen die eerste pioniersplanten en kwamen er diverse andere planten voor in de plaats. Regelmatig werd er overbodig geworden bestratingsmateriaal aangevoerd, waarmee Le Roy verder kon bouwen aan zijn eerste ‘ecokathedrale plantsoen’. Een tijdlang bouwden buurtbewoners enthousiast mee, maar na verloop van tijd raakte het project wat in de versukkeling. In 2005 heeft de gemeente het opnieuw leven ingeblazen. Sindsdien is er weer regelmatig aan gewerkt en is de ‘kleine Ecokathedraal’ weer tot bloei gekomen …

Nadat het eerste ecokathedrale proces aan de Kennedylaan vorm had gekregen, wilde Le Roy meer en groter werken. Daarom heeft hij omstreeks 1974 bij het dorp Mildam een stuk weiland van ca 4 hectare gekocht. Hij begon er op willekeurige wijze wat bomen en struiken te planten en zaden uit te strooien. Daarna werd er tot op de dag van vandaag regelmatig een vrachtwagen restmateriaal van stratenmakers uit de omgeving gestort op de plek, die langzaam zou uitgroeien tot de Ecokathedraal. Le Roy verwerkte het aangevoerde materiaal in eerste instantie helemaal alleen, en later samen met enkele volgelingen. Volledig met handkracht werden er in de loop der jaren stukje bij beetje allerlei muurtjes, torens en op tempels lijkende constructies gebouwd, Volgens Le Roy moet er zeker duizend jaar aan de Ecokathedraal worden gebouwd, net als bij middeleeuwse kathedralen het geval was …

Zodra een deel van het terrein ‘af’ is, wordt het met rust gelaten door de bouwers. De bouwwerken worden overgedragen aan de natuur, waarna de bouwers elders aan de slag gaan. Na verloop van tijd wordt er weer naast en op de door de natuur veroverde bouwwerken verder gebouwd. Op deze manier zijn mens en natuur hier intussen al ruim 50 jaar bezig met elkaar. Dit zijn de eindeloze processen waar Le Roy in zijn denkwijze op doelde …

We moeten onze maatschappij anders inrichten, vond Le Roy. We moeten af van de altijd maar in volle vaart op groei gerichte economie. We moeten in een natuurlijker ritme gaan leven en werken. Daarbij was Le Roy niet zomaar een dromer. Hij was realistisch genoeg om te weten dat de huidige economie en de inrichting van onze maatschappij niet snel en makkelijk te veranderen zijn. Maar het kan geen kwaad om te werken aan een tegen de stroom in zwemmende cultuur, om zo aan verandering te werken. Je kunt zeggen wat je wilt, maar in feite was Le Roy zijn tijd aardig vooruit …

Als je tegenwoordig de Ecokathedraal betreedt, kom je eerst in een relatief nieuw en geordend deel. Zodra je verder het bos in loopt, verandert dat beeld. Over slingerende en kronkelende paden vervolg je je weg. Steeds verder dring je een vreemde wildernis binnen. Op zomerse dagen hoor je rondom insecten zoemen. Diverse vogels zingen hun riedeltje en hoog in de bomen hoor je af en toe een specht timmeren. Nu eens ga je omhoog, dan weer omlaag. Je loopt tussen deels door planten en struiken overwoekerde bouwwerken door. In de verte meen je de restanten van een oude beschaving te zien. En jawel, ineens sta je tussen hoog oprijzende torens en tempels. Even waan je je in een oude stad van de Inca’s of de Azteken …

Intussen schijnen er ruim 2.500 vrachtladingen stratenmakerspuin te zijn verwerkt. Onder het motto ‘Afval bestaat niet’ heeft Louis le Roy hier zelf 40 jaar lopen slepen en stapelen met bakstenen, stoeptegels, trottoirbanden en ander bestratingsmateriaal. Tegenwoordig draagt de Stichting Tijd het gedachtegoed van Louis le Roy verder uit. Ook beheer en eigendom van de Ecokathedraal zijn door de familie overgedragen aan de Stichting Tijd …

En voor wie er nog geen genoeg van kan krijgen, op deze pagina heb ik een aantal video-opnamen verzameld, waarop je onder andere Louis le Roy zelf aan het werk ziet:

‘Louis le Roy en zijn Ecokathedraal op video

– wordt vervolgd –

Louis le Roy en zijn Ecokathedraal op video

Vandaag het twaalfde deel van deze serie over de Ecokathedraal bij Mildam. Zoals ik gisteren al schreef, staat dit hoofdstuk vooral in het teken van Louis le Roy, de bedenker van de Ecokathedraal die daar gedurende een kleine 40 jaar zelf ook het leeuwendeel van het werk heeft verzet. Daartoe heb ik een aantal video’s geselecteerd op YouTube. Dit is mijn Top 3, aangevuld met enig eigen werk.

1. “Jou Le Roy de tiid” – “Geef Le Roy de tijd”

Een portret van Omrop Fryslân uit 2005 over Louis le Roy, ‘de Billy Graham van het onkruid’.
In deze documentaire vertelt Le Roy uitgebreid over zijn filosofie en zijn manier van werken in en aan de Ecokathedraal. We zien hem daarbij op verschillende momenten ook aan het passen, meten en slepen van zwaar materiaal. Ook filmisch zit deze documentaire mooi in elkaar.
Laat je niet afschrikken door de korte Friestalige inleiding, dat is slechts ter introductie. Voor het begrip van de rest van de documentaire is het niet van belang, omdat Le Roy Nederlandstalig is.

2. “Van Gewest tot Gewest”

Een uitzending van ‘Van Gewest tot Gewest’ uit 2003 over Louis Le Roy en zijn Ecokathedraal in Mildam. Le Roy kreeg in dat jaar de Oeuvreprijs van het Fonds Beeldende Kunst.

3. “De Natuurkathedraal van Le Roy”

Bij Heerenveen bouwde Louis Leroy een monument in de tijd, een kathedraal die in het jaar 3000 klaar is. Hij staat in het Paradijs.

Voor wie nu nog steeds niet genoeg heeft gezien, heb ik nog een paar tips uit eigen huis.

4. “Een filmische zwerftocht door de Ecokathedraal”

Videoverslag van een wandeling die ik in het najaar van 2018 heb gemaakt in de Ecokathedraal. Zonder gesproken woord, maar wel met een instrumentaal achtergrondmuziekje.

5. “Ecokathedrale fotokuier 1” (Deel 1 van 23 + …)

Een diaserie over mijn kennismaking met de Ecokathedraal van Louis Le Roy in Mildam in november 2002. Na een eerste wandeling langs de indrukwekkende gestapelde bouwwerken, heb ik er een tijdlang van de stilte zitten genieten in het gezelschap van een prachtige muisgrijze kat.

Deze serie is intussen uitgegroeid tot 23 delen met ieder een diaserie over een wandeling door de Ecokathedraal. Daarbij passeren in de loop der jaren alle seizoenen en zien we diverse bouwwerken verschijnen en verdwijnen. Daarmee is het eind nog niet in zicht, op dit moment heb ik nog een aantal delen in voorbereiding. De diaseries zijn voorzien van een instrumentaal achtergrondmuziekje.