Lange ijspegels

We schrijven vrijdag 19 december 2025. Vandaag gaan mijn fotomaatje Jetske en ik voor de laatste keer dit jaar samen op pad in de Kop van Overijssel. Op 21 december 2009 was dat ook het geval. Er was die week in onze regio ruim 35 cm sneeuw gevallen en ’s nachts vroor het dat het kraakte. ’s Ochtends hingen er lange ijspegels aan de dakgoot van ons huis …

Bij een van de vervenershuisjes aan de Hoogeweg waren de ijspegels nog een stuk langer. Rieten daken staan bekend om de lange ijspegels die er door het lekwater ontstaan …

Jetske maakte een paar foto’s van de ijspegels aan de zuidkant van het huisje, die rond het middaguur bijna waren weggesmolten. IJspegels zullen we vandaag niet aantreffen in de Weerribben. In 2009 bleef het de hele dag vriezen, vandaag zal de maximumtemperatuur waarschijnlijk weer oplopen tot in de dubbele cijfers. We zullen ons er evengoed wel weer vermaken, denk ik …

21 december 2007 – mist & rijp

Vandaag neem ik jullie even mee terug naar 21 december 2007. Het had al een paar nachten licht gevroren, toen het in de nacht van donderdag op vrijdag tot matige vorst kwam. En dat niet alleen, het was ook erg mistig. Daardoor was er een mooie berijpte wereld ontstaan …

Aan het begin van de middag ben ik in de auto gestapt om een ritje door de berijpte landerijen ten westen van Drachten te maken. Het was een schilderachtige witte wereld. Hier en daar zette ik de auto even aan de kant om een paar foto’s te maken. …

De laatste stop was bij de Hooidammen. Zoals zo vaak waren daar ook die dag de eerste schaatsers weer actief. Met vallen en opstaan zwierden de jongste schaatsers kleurrijk uitgedost over de ijsvlakte. Het onderstaande groepje zag ik langzaam in de mist verdwijnen …

– De volgende dag wachtte opnieuw een winterse verrassing.

Vier dagen winter

Zo, dat was weer een fijn wintertje. Het was wat kort, maar voorlopig kan ik er in verschillende opzichten wel weer even mee vooruit. De week maandag begon met een fotokuier met mijn fotomaatje. Wind, water en lichte vorst rond de retentiepolders bij Smalle Ee en It Eilân stonden die dag centraal. Het eerste ijs was bomijs op een plas langs het pad op It Eilân …

Dinsdag heb ik een kijkje genomen bij het ondergelopen land achter de Hooidammen. Daar lag intussen een mooie ijsvloer, maar het was nog te dun om op te schaatsen. Bij de Leijen lag nog geen flintertje ijs op het wateroppervlak, daar zorgde de wind wel voor. Het enige ijs dat daar te zien was, werd gevormd door opspattend water dat bevroor rond takken en rietstengels …

Woensdag werd er volop geschaatst op het ondergelopen land achter de Hooidammen. Met een strakblauwe lucht en minder wind dan de op voorgaande dagen, was het wat we in Fryslân ‘sierlik winterwaar’ noemen …

Ook donderdag kon er nog geschaatst worden. Die dag werd er niet alleen geschaatst achter de Hooidammen, maar ook op de Noarderkrite bij De Veenhoop en in de Jan Durkspolder. Daar eindigde de schaatspret met de onfortuinlijke val van een vrouw, die met de ambulance moest worden afgevoerd ..

Intussen is het feestje alweer voorbij. Rond het middaguur trad de dooi gistermiddag in, en verscheen er water op het ijs. Vier dagen zwerven langs water en ijs begint zich nu te wreken. Maar zoals gezegd, dit ‘kind van de winter’ kan er voorlopig weer even mee vooruit. Lichamelijk pak ik nu een dag of wat mijn rust, waarin ik jullie zo af en toe een deel van de 900 foto’s van de winterse taferelen voorschotel, die ik deze week heb gemaakt …

Winterse sporen en patronen

Na een slechte nacht werd ik gistermorgen voor het eerst sinds langere tijd wakker met weigerachtige onderdanen. Ze leken slechts uit elastiek te bestaan, zodat een ommetje buitenom er niet echt in zat. Maar zoals hier gisteren al te zien was, bood de tuin weer een prima alternatief …

Samen met de RX10m4 heb ik een paar rondjes gemaakt om geleidelijk wat te wennen aan de lagere temperaturen. Voor het betere macrowerk in winterse omstandigheden val ik binnenkort maar terug op de Canon Powershot, denk ik, want dat ligt me met de nieuwe camera nog niet zo. Wel heb ik hem losgelaten op diverse sporen en patronen in de sneeuw …

Terwijl ik zo wat rondscharrelde, kwam het roodborstje er gezellig bij. Hij leek me uit te dagen om een foto van hem te maken, maar daarbij zorgde hij er wel steeds voor dat hij weer weg was op het moment dat ik afdrukte. Maar de aanhouder wint …

Het toetje kreeg ik vanmorgen vroeg al. Toen ik een paar foto’s stond te maken van het eerste ijs op de vijver, streek het roodborstje bij me neer. Nadat hij even op de rand had gezet, was hij bereid om de ijssterkte alvast even te testen. Kouder dan -2,1°C is het afgelopen nacht niet geweest, maar het ijs hield!❄️😂

’t Wintert wat

Nadat het enige tijd licht had gesneeuwd, lag er gisteren halverwege de avond een sfeerverhogend laagje sneeuw in de tuin …

Het tafelstukje op één van de terrastafeltjes, de lampionnetjes aan de andere kant van het terras en de heksenbol achter de vijver, de één meer dan de ander hadden ze allemaal een contrasterend wit hoedje gekregen …

Vanmorgen was ik getuige van de eerste ijsvorming in de vijver. Ik vind het fascinerend om te zien hoe het wateroppervlak veranderd, wanneer kleine ijsnaaldjes drijvend op het water steeds verder naar elkaar toe kruipen. Intussen is aan die lokale ijsgroei met het stijgen van de temperatuur alweer een eind gekomen. Maar het begin was er …

Tussen vriezen en dooien

Tussen vriezen en dooien ligt het nulpunt of het vriespunt, de temperatuur waarbij water bevriest tot ijs of waarbij het juist weer smelt tot water. Dat was de situatie toen ik vorige week zaterdag aan het eind van de ochtend wat foto’s maakte van een dun vliesje ijs op de vijver …


De meeste reageerders hadden gisteren wel door dat het om ijs ging, waarschijnlijk omdat dergelijke beelden in de loop de tijd al (te) vaak op mijn blog zijn verschenen. Meestal ging het daarbij om een harde ijsvloer met strakke geometrische lijnen en figuren bij vriezend weer. Omdat de temperatuur voortdurend rond het vriespunt lag, veranderde de ijssituatie ditmaal echter voortdurend. Op verschillende plaatsen vormden zich tussen de strakke geometrisch lijnen heel kleine plasjes water. Op andere plaatsen zag ik juist dat er in een plasje water nieuwe ijsbloemen op het oppervlak verschenen. Misschien moet ik een volgende keer het statief erbij pakken om wat time-lapse opnamen te maken, want het was echt fascinerend om te zien. Afijn, kijk maar eens of je het wat vindt …

Een winter van niks

Gewoontegetrouw presenteer ik aan het eind van de winter de weercijfers, zoals ik die in de periode december-februari in ons tuintje heb opgetekend. Over de winter als geheel kan ik eigenlijk vrij kort zijn: ondanks Piet’s Wintervoorspelling 2021-2022 werd het echt een winter van niks …

Eerst maar eens kijken naar de temperaturen. In de grafiek linksonder is te zien wat voor armzalige boel het was ditmaal. In de afgelopen winter was december met een gemiddelde temperatuur van 4,3°C de minst warme wintermaand. Januari en februari waren met resp. 5,6°C en 6,0°C nog een stuk warmer. De grafiek rechtsonder laat zien waar de afgelopen winter staat in het rijtje winters vanaf 2003. Daar neemt 2021-2022 de vijfde plaats in …

De laagste temperatuur was -6,8°C op Tweede Kerstdag. De Kerstdagen waren ook de enige dagen waarop het hier resp. -5,4 en -6,8°C matig gevroren heeft. Verder heeft hier de hele winter maar 16 keer licht gevroren. Het is dan ook geen wonder dat ik de mooiste winterfoto’s heb gemaakt tijdens een mooi ritje door het wit berijpte landschap in aanloop naar de Kerstdagen …

Wat we aan vorst en kou tekort zijn gekomen, kregen we teveel aan regen. In december viel met 79 mm nog ongeveer de normale hoeveelheid regen. Januari was met 87 mm (tegen normaal ca. 67 mm over de periode 1971-2000) al flink aan de natte kant, maar februari was met 145 mm ronduit druipnat. Niet zo gek dus dat deze winter met stip op nr. 1 terecht gekomen is in mijn lijstje met neerslagcijfers in de wintermaanden …

De sneeuwklokjes en de vroege krokussen hadden het moeilijk in die natte periode. Vooral tijdens de passage van achtereenvolgens de stormen Dudley, Eunice en Franklin kregen ze het zwaar te verduren …

Daarmee zet ik een dikke streep onder de winter van 2021-2022. Vanaf morgen richt ik me op het voorjaar, te beginnen met een fotoserie van een paar pasgeboren lammetjes … 🙂