20 jaar MS – deel 2/2

Zo af en toe probeer ik mezelf nog eens uit te dagen tot enig grensoverschrijdend gedrag. Als mijn onderdanen en de weersomstandigheden het toelaten, begin ik dan op bekend terrein een fotokuier die misschien net te lang voor me is, maar die als het meezit net kan lukken. Zo ben ik eergisteren nog aan een kuier begonnen. Het was een mooie zonnige herfstdag, waarop ik het erop heb gewaagd om weer eens een kuiertje naar het Witte Meer oftewel de ijsbaan van Beetsterzwaag te maken. Wetend dat mijn benen goed aanvoelden en dat er bankjes aan de waterkant staan, durfde ik het wel aan. Het laatste stuk terug naar de auto viel niet mee, maar ik heb het weer gered en dat geeft dan weer voldoening.

Dat betekent meestal dat ik het de dag daarna even extra rustig aan moet doen, maar dat calculeer ik in. De enige manier om zo lang mogelijk enigszins mobiel te blijven, is door zo nu en dan eens even mijn spieren te pijnigen. Aan de slechte aansturing van mijn benen kan ik weinig doen, aan de spierkracht kan ik in ieder geval nog iets doen. En dat moet ook, want bij MS heb je altijd het gevoel dat je bergop loopt …

Begin september 2006 kreeg ik op mijn weblog een reactie van een mij onbekende vrouw ergens uit Overijssel. Zij was onder de indruk van mijn weblog en vroeg of ik wel eens iemand meenam op een fotokuier, waarbij we het over fotografie konden hebben. Om een lang verhaal kort te maken: we maakten kennis en raakten na de eerste gezamenlijke wandeling in De Weerribben aan de praat. We bleken wel een klik te hebben, zodat we een vervolgafspraak maakten voor drie weken later.

Sindsdien gaan Jetske en ik gemiddeld ca. twee keer per maand samen op pad, we zijn trouwe fotomaatjes geworden. De ene keer toeren we rond in Fryslân, de andere keer in de Kop van Overijssel. In het begin maakten we nog regelmatig een wat langere wandeling. Gaandeweg werden ook dit kortere wandelingen. Tegenwoordig maken we vaak een wat langer ritje met onderweg een paar korte fotokuiertjes. Het gaat gelukkig nog steeds in een gestaag tempo, maar ik blijf achteruit gaan …

Om toch nog op plekjes in de natuur rond Drachten te kunnen komen, waar ik lopend al jaren niet meer aan toe kwam, heb ik vorig jaar een e-step gekocht, de iLark. Daar heb ik de afgelopen zomers veel plezier van gehad. Omdat hij te zwaar is om hem zomaar even in de auto te gooien, ben ik momenteel aan het oriënteren op een volgende stap om toch mobiel te blijven. Daar hebben we nu toch maar eens een aanvraag voor ingediend bij de WMO, want dit gaat mijn spaarpotje na eerdere investeringen de afgelopen jaren te boven …

Ik ben dit weblog begonnen met MS, en ik hoop er ondanks die MS ook nog lang mee door te gaan. Zonder MS was ik waarschijnlijk helemaal niet gaan bloggen. Zonder mijn weblog had ik Jetske niet leren kennen. Zonder mijn weblog had ik niet zoveel andere leuke contacten opgedaan in de loop der jaren. Mijn weblog houdt me in beweging en is mijn venster op de wereld.

Sinds ruim een jaar is daar Bluesky bij gekomen. Ook daar voel ik me op mijn gemak. Het is een leuk medium om foto’s te delen, nieuwe contacten te leggen en te praten over ditjes & datjes. Kortom: voldoende reden om voorlopig nog maar een zo door te gaan.

Dank voor alle lieve waarderende, motiverende en ondersteunende reacties al die jaren!

Zo, de rest van de dag ben ik op pad met mijn fotomaatje. Tot later!

20 jaar MS – deel 1/2

Eind augustus 2004 kreeg ik plotseling uitvalsverschijnselen in mijn linkerarm en -been. Na een paar maanden met diverse onderzoeken, hoorde ik vandaag precies 20 jaar geleden de neuroloog, die tegenover ons zat zeggen: ‘Ik heb een vervelende boodschap … u hebt MS’. Het was alsof de grond onder mijn voeten wegzakte. Begripvol gaf de neuroloog ons de ruimte om de mededeling enige tijd in stilte te laten landen …

In de dagen en weken daarna viel er al pratend veel op zijn plaats. Al sinds ik eind 1994 de ziekte van Pfeiffer had gehad, was ik vaak op de gekste momenten moe. Dat was eind vorige eeuw ook de aanleiding geweest om een overstap qua werk te maken. Het zal duidelijk zijn, dat dat uiteindelijk niet heeft mogen baten. Mijn tijdelijke contract werd door de nieuwe werkgever niet verlengd en ik kwam thuis te zitten. Thuis krijg ik al vanaf het begin van Aafje gelukkig alle ruimte om mijn leven zo goed, gerieflijk en zinvol mogelijk in te richten. Ik had me geen betere mantelzorger kunnen wensen …

Een jaar nadat ik de diagnose MS had gekregen, ben ik op 24 oktober 2005 begonnen met bloggen. Dat is vandaag dus precies 19 jaar geleden. Toen we anderhalve maand later voor controle bij de neuroloog waren, vroeg hij: “En hoe houden we u in beweging? Moeten we daar een programmaatje in de sportschool voor zoeken …?”

“Wel, daar heb ik het volgende op gevonden,” antwoordde ik, “ik ben een weblog begonnen. Dagelijks maak ik – met mijn fotocamera in de aanslag – ergens in de natuur een wandeling. ’s Avonds publiceer ik één of meerdere foto’s met begeleidende tekst op mijn weblog. Dat moet me zowel lichamelijk en geestelijk toch redelijk lenig houden, lijkt me zo …”

Nadat we er even over hadden doorgepraat, had de neuroloog door dat ik het meende. Onder de voorwaarde dat ik wel echt dagelijks aan de wandel zou gaan, vond hij het een prima plan. Ongeveer 10 jaar lang heb ik mezelf in weer en wind ook echt aan die afspraak gehouden. Door vermoeidheid en gestaag afnemende kracht in mijn benen werden mijn fotokuiertjes gaandeweg de jaren wel steeds wat korter, maar ik kon en kan mijn kuiertjes nog steeds maken. Wat me verder vooral plaagt is de aanhoudende mentale en fysieke vermoeidheid, die regelmatig de kop op blijft steken.

Tegenwoordig ga ik eigenlijk alleen op pad als het weer, mijn benen en de vermoeidheid het toelaten. Bij regenachtig weer zorg ik ervoor, dat ik mijn beweging krijg in huis en tuin. Hoewel ik in 2005 nog tegen de neuroloog had gezegd, dat ‘Fietsen of lopen van niks naar nergens’ niks voor mij was. Toch heb ik in 2017 een goeie hometrainer gekocht. Dankzij een koppeling van de hometrainer en mijn iPad, die ik op het stuur leg, kan ik nu vrijwel overal ter wereld virtuele fietstochten maken, die door andere zijn gemaakt en gefilmd. Dat was net wat ik nodig had om niet meer het gevoel te hebben van niks naar nergens te fietsen …

– morgen meer

In de greep van de warmte

Hoewel het tot dusver geen extreem warme zomer is – gelukkig niet – heeft de zomer mijn lichaam de afgelopen twee weken met een paar dagen temperaturen tegen en rond de 30°C al flink in zijn greep gekregen. In tijden van warmte speelt de vermoeidheid door MS steeds meer op. Tot een paar jaar geleden kon ik enkele dagen boven de 25°C nog redelijk hanteren. Nu zijn twee dagen boven die zomerse grens al genoeg om vrijwel alle kracht uit mijn benen weg te laten vloeien. Met een gevoel van elastiek in de benen en lood in mijn voeten kom ik dan niet verder dan huis en tuin …


Ik ben blij dat de maximumtemperaturen deze week zo rond de 20°C blijven hangen. Kan ik even wat bijkomen en weer voorzichtig wat druk op de benen zetten. En dat is nodig ook, want behalve dat ik tegenwoordig eerder last heb van de warmte, duurt het ook langer om er weer van te herstellen. Van fotokuiertjes in de natuur komt deze week dan ook nog weinig of niets terecht, zoals het nu lijkt. En het zou in de loop van volgende week wel weer eens wat warmer kunnen worden. In dat geval kijk ik slechts uit naar de zomerse avonden na een uur of negen …


Voor de nog wat langere termijn ziet het er ook niet goed uit. De kans op meer warme perioden neemt helaas met het jaar toe. En dat betekent onherroepelijk dat ik daar met het jaar meer last van zal krijgen. Gelukkig heb ik voorlopig nog een goed gevuld fotoarchief waar ik nog even mee vooruit kan …

Ouwe koeien

Ouwe koeien uit de sloot halen is over het algemeen toch al niet het beste wat je kunt doen, maar met dit weer moet je er al helemaal niet aan beginnen. Als je in de huidige weersomstandigheden een paar koeien in het water ziet staan, laat ze dan maar lekker staan, tenzij ze wegzakken in de modder en op het punt staan te verdrinken natuurlijk …

110902-1152x

Het is met koeien eigenlijk als met mensen met MS, na een tijdje krijgen ze bij tropische temperaturen last van hittestress. Waarschijnlijk voelde de roodbonte Caudumer Hinke 97 zich aan het eind van de winter van 2011-2012 – net als ik – tussen het kruiend ijs een stuk beter dan vandaag bij een temperatuur van ruim 30 graden …

120216-1521x

Regenachtige MS Dag

Nu er in twee dagen ruim 60 mm regen is gevallen in ons tuintje, ben ik eigenlijk wel even klaar met alle nattigheid. Gelukkig heeft het vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) niet alleen lange, maar ook sterke stengels, anders zouden ze wellicht al zijn geknakt onder de zware last van de vele druppels die er aan de sierlijke bloemen hangen …

080603-1637x

Het oranje havikskruid (Hieracium aurantiacum) lijkt de strijd tegen de nattigheid te hebben verloren, met zijn neerhangende bloembladeren en druipnatte meeldraden maakt dit anders zo vrolijke bloemetje een tamelijk verzopen indruk …

080603-1639x

Al met al is het een prima dag om jullie even te wijzen op het feit dat het vandaag Wereld MS Dag is. Over de hele wereld wordt vandaag aandacht geschonken aan deze vermaledijde ziekte, waarvan het ontstaan nog steeds onbekend is en die nog steeds niet te genezen is. Na bijna tien jaar krijgt de MS steeds meer vat op mijn leven en het eind van de neergang is nog niet in zicht. Het onderstaande filmpje geeft in amper 30 seconden een aardig beeld van de onzekerheid waarmee het ziekteproces gepaard gaat …

Voor 3 Euro kun je onderzoek naar MS ook steunen door ‘MS’ te sms-en naar 4333.

Vermoeiende vakantieperikelen

Het doet me deugd dat er zo af en toe eens iemand is, die zich zorgen maakt als het eens een aantal dagen achtereen stil is op mijn weblog. Zo vaak gebeurt dat tenslotte niet, want ik streef er nog altijd naar om mijn weblog dagelijks bij te werken. Het zat er de laatste weken al een beetje in, dat dat niet zou blijven lukken. Sinds begin augustus zit ik weer in een fase van slopende vermoeidheid. Vooral de dagen waarop ik wat langer op pad was, zoals de dag bij het skûtsjesilen en mijn tocht langs de IJsselmeerkust hebben er behoorlijk ingehakt …

130826-1432x

En dat was na afloop van de heerlijke vaartocht die Aafje en ik afgelopen maandag samen met Jetske op de Gieterse wateren hebben gemaakt al niet anders. Hoewel je aan boord weinig meer hoeft te doen dan lekker zitten en genieten van net uitzicht, vergt het voortdurende geschommel van zo’n sloep meer van mijn bovenbenen dan mij lief is. Voeg daar over de hele dag nog wat wind en volop zon op je bol bij, dan zal duidelijk zijn, dat ik uiterst rozig thuis kwam. Daar kon een partijtje zwemmen in de Beulakerwijde niets aan af doen. In tegendeel zelfs, daar zal het niet beter van zijn geworden, maar het was het weer waard, want het was een heerlijke en uiterst gezellige dag …

130826-1623x

Dinsdag heb ik zo ongeveer de hele dag voor pampus gelegen om wat bij te tanken, maar dat zat er gisteren niet in. Een paar weken geleden hebben we nieuwe kozijnen gekregen, en die worden door Aafje en één van haar broers in eendrachtige samenwerking van een beschermende laag mergelwitte verf voorzien …

130828-1529x

Omdat de rust thuis ver te zoeken was, ben ik gistermiddag maar even naar het Weinterper Skar gereden. Daar heb ik een eigenlijk al weer net wat te lange kuier naar de dobbe gemaakt, maar mijn inspanning werd weer ruimschoots beloond. Het uitzicht vanaf het bankje was mooi en rustgevend als altijd, en ik kreeg er ook nog leuk en fotogeniek gezelschap …

130828-1323x

Net als in september 2012 kwam er bijna tien minuten lang een kleine levendbarende hagedis bij me op het bankje. Zowel beweeglijk als geduldig liet hij zich al die tijd van dichtbij portretteren, nu eens van links, dan weer van rechts. Ik zal er binnenkort nog wel eens een paar foto’s van tonen …

130828-1337x

Toen ik later op de middag nog even zat te rusten op de paal aan het begin van het pad naar de dobbe, streek daar een bloedrode heidelibel naast me neer. Die moest natuurlijk ook nog even op de foto, voordat ik de terugreis naar huis aanvaardde …

130828-1405x

Zo, hiermee zijn jullie eerst weer helemaal op de hoogte. Behalve de vermoeidheid die me plaagt, is er niets verontrustends aan de hand. Het zal zijn tijd wel weer even moeten hebben, tijd en rust … Van dat laatste zal de eerstkomende dagen echter wel niet zo gek veel terechtkomen, want van morgenmiddag t/m zondagmiddag komen Tijmen en Pepijn logeren. Omdat die mannetjes over het algemeen wel raad weten met mijn energie, zal het hier eerst nog wel even rustig blijven. Daarom wens ik jullie wat vroeger dan te doen gebruikelijk nu alvast een prettig weekend!

Gekut en gepruts

Uitgerekend op de dag waarop de Stichting MS Research haar 30-jarig jubileum viert, kan ik mijn ene been nauwelijks voor het andere krijgen. Het is, omdat ik er even uit moest om een boodschapje te doen, anders was ik waarschijnlijk de hele dag lekker in joggingbroek en badjas binnen gebleven. Eenmaal onderweg besloot ik toch maar even een rondje te rijden via De Veenhoop en Boornbergum. Foto’s van enigerlei waarde heeft dat tochtje niet opgeleverd, daarom heb ik een paar foto’s uit het archief gezocht. Foto’s van krachtige, maar grillige bomen in hoopvol licht, vandaag precies twee jaar geleden ..

081214-1455x

MS zit tussen de oren,” zeg ik wel eens gekscherend. In letterlijke zin is dat eigenlijk ook zo, omdat beschadigingen in de zenuwbanen in de hersenen (voor een belangrijk deel) verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van MS. Vandaag zat de MS ook in figuurlijke zin tussen mijn oren. Gisteravond laat ontdekte ik tijdens mijn rondje ‘Uitzending gemist’ de documentaire “Het gaat slecht, verder gaat het goed“, die eerder op de avond was uitgezonden door de NOS. Natuurlijk moest ik dat programma meteen nog bekijken, maar achteraf bekeken was het misschien niet zo wijs om dat nog tegen bedtijd te doen, want het was een behoorlijk confronterende documentaire …

081214-1452x

Het gaat slecht, verder gaat het goed” is een documentaire over het leven van de 66- jarige advocaat, schrijver en dichter Chris Veraart. Veraart, een van de bekendste zedenadvocaten van Nederland, weet sinds 1980 dat hij multiple sclerose (MS) heeft. Hierdoor is zijn leven radicaal veranderd. De beperkingen die de ziekte hem oplegt, dwingen hem ingrijpende keuzes te maken. “De dag gaat ten onder aan gekut en gepruts”, zegt hij treffend in de documentaire, waarvoor regisseur Arjan Nieuwenhuizen hem de afgelopen vijf jaar intensief volgde. Zo’n dag had ik vandaag dus ook …

081214-1449x

Het gaat slecht, verder gaat het goed” is wat mij betreft een absolute aanrader. De documentaire is te zien via “NPO.nl“.