Skûtsjesilen – inleidende perikelen

Al zo lang ik me kan herinneren worden er in de noordelijke bouwvak in Fryslân zeilwedstrijden gehouden met oude vrachtschepen, de skûtsjes (spreek uit als ‘skoetsjes’). In de eerste twee weken trekt er onder auspiciën van de SKS (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen) een vloot van 14 skûtsjes door de provincie, die iedere dag (behalve op zondag) de strijd met elkaar aanbinden. De schepen vertegenwoordigen ieder een dorp of stad uit de provincie Fryslân. Deze schepen moeten ooit echt als vrachtschip hebben gediend en de schipper moet afkomstig zijn uit een oude schippersfamilie.

Sinds 1981 is er een tweede organisatie die zeilwedstrijden met skûtsjes organiseert, de IFKS. De IFKS (Iepen Fryske Kampioenskip Skûtjesilen) organiseert een open Fries kampioenschap. De IFKS-vloot bestaat uit 53 schepen uit het hele land, die in de laatste week van de noordelijke bouwvak dagelijks in 4 klassen de strijd met elkaar aangaan. Als weer en wind meewerken, dan kun je bij de IFKS van 10:00 uur ’s ochtends tot ca. 16:00 uur ’s middags genieten van de skûtsjes.

Toen ik me tijdens onze laatste gezamenlijke fotokuier in Jetskes’ bijzijn liet ontvallen, dat ik ijs en weder dienende op 6 augustus weer eens naar het skûtsjesilen op het Tjeukemeer wilde, vroeg Jetske me of ze dan wel mee mocht, want dat wilde ze toch ook wel eens meemaken. En dus pikte ik Jetske donderdag even na tienen op om samen naar het skûtsjesilen bij Echten te gaan. Onderweg daar naar toe, zei ik tegen Jetske dat ik er een hard hoofd in had of er wel gezeild zou kunnen worden, want er stond geen zuchtje wind. Bij het Tjeukemeer aangekomen, werd mijn vrees bevestigd: de schepen in de B- en C-klasse lagen met gestreken zeilen doelloos te dobberen op het meer, hun wedstrijden waren intussen wegens een gebrek aan wind afgelast …

150806-1115x

Zwaar bepakt met camera’s, koelbox en stoeltje togen we vanaf de parkeerplaats naar de oever van het Tjeukemeer bij Echten. Omdat we mooi op tijd waren, hadden we al snel een mooi plekje gevonden …

150806-1131x

Wat zeg ik … een mooi plekje? Wis en waarachtig, we zaten op de eerste rang bij het Veenpolder gemaal …

150806-1132x

Het was alleen jammer dat er (nog) niet gezeild kon worden. Jetske tastte met haar verrekijker regelmatig de horizon af, maar op het meer viel voorlopig weinig te beleven …

150806-1133x

Maar desondanks hoefden we ons niet te vervelen, want verschillende vogels die zich vlak voor ons op en rond de golfbrekers ophielden, zorgden in eerste instantie voor voldoende afleiding …

150806-1135x
Visdiefjes vlogen af en aan en deden regelmatig vruchteloze pogingen om een visje te vangen. Dat deed ook een aalscholver, die na elke duik weer hard moest werken om zijn veren droog en in de plooi te krijgen …

150806-1201x

Ook een paar mantelmeeuwen waren niet te beroerd om zo af en toe even voor ons te poseren op de stenen …

150806-1159x

Ook Tsjûke en March (over hen zal ik binnenkort nog wel eens wat meer vertellen) tuurden vruchteloos over het water. Hoewel … zag ik dat nu goed …? Jawel, in de verte waren een paar skûtsjes met gehesen zeilen te zien …

150806-1204x

Terwijl Jetske zich bezig hield met een distelvlinder, die op de bloem van het leverkruid was neergestreken, ontstond er wat reuring op de intussen goed gevulde publieke tribune …

150806-1256x

Jawel, het was zo ver. Heel voorzichtig kwam er een briesje over het meer, de skûtsjes in klasse A-klein waren aan het inzeilen en zochten een plekje achter de startlijn …

150806-1237xx

2014 – Derde kwartaal

In de warme julimaand was het voor fotokuiertjes vaak veel te warm, daarom heb ik in die periode regelmatig ergens aan de waterkant gezeten. Zo ook op donderdag 17 juli, toen ik aan het begin van de middag een tijdlang op de oostelijke oever van het Tjeukemeer heb gezeten. Niet dat dat veel verkoeling opleverde, want aan het wateroppervlak is goed te zien dat het vrijwel windstil was, maar het idee wil ook wat …

Toen ik aan het eind van de middag weer lekker thuis voor de ventilator en de Tour op tv zat, viel er plotseling een grauwsluier over deze stralende dag, toen de eerste berichten over het neerhalen van MH17 begonnen binnen te komen …

140717-1256x

Elk jaar probeer ik wel 1 of 2 keer een ritje langs de Friese Waddenkust te maken. Dit jaar heb ik dat op 5 augustus gedaan. Het werd een dag met twee gezichten, boven het Wad was de lucht vrijwel onbewolkt en helderblauw, terwijl zich boven Fryslân steeds meer wolken samenpakten. Het was het begin van een weersverandering die een eind maakte aan de zomerwarmte. Over de eerste week van augustus kwam de gemiddelde temperatuur nog uit op 19,9 graden, maar over de hele maand kwam de gemiddelde temperatuur uit op slechts 16,1 ºC. Daarmee was augustus de eerste en tot nu toe enige maand die dit jaar kouder verliep dan normaal. De onderstaande foto brengt het moment van verandering met de samenpakkende wolken boven de Friese klei naar mijn idee mooi in beeld …

140805-1517x

De koude en natte augustusmaand bleek slechts een dipje te zijn in het recordwarme 2014, want september verliep weer rustig, droog en ruim anderhalve graad warmer dan normaal. Op 19 september heb ik een tijdlang heerlijk genoten van de rust op en rondom De Leijen …

140919-1443x

Echten – Commissiepolle (3)

Nadat ik op het bruggetje bij het huis nog wat herinneringen uit begin jaren zestig had verteld aan Jetske, lieten we het huis achter ons om het schelpenpaadje verder te volgen in oostelijke richting …

090319-1255x

Voordat we verder gaan, gooi ik er nog één foto uit de oude doos tussendoor. In zekere zin is het een symbolisch beeld, want hoe trots ik daar ook op die indertijd indrukwekkende tractor zit, de toenemende mechanisering in de landbouw betekende wel dat er voor mijn vader na verloop van tijd geen werk meer zou zijn op de boerderij …

620608-1200x

In 1964 lieten we het huis aan de Commissiepolle achter ons om een nieuw bestaan te beginnen in de Friese groeikern Drachten, waar Philips zat te springen om werknemers …

090319-1254x

Toen deze foto’s in maart 2009 zijn gemaakt, hadden ongeveer 3.400 woningen in het veenweidegebied rond Echten te kampen met ernstige verzakkingsverschijnselen als gevolg van de verlaging van het grondwaterpeil t.b.v van de landbouw. De meeste huizen zijn hier gebouwd op houten palen, die gaan rotten door de verlaging van het grondwater. Wetterskip Fryslân verschuilde zich indertijd tegenover de woningeigenaren al jarenlang achter een onontwarbare knoop van juridische argumenten over de schuldvraag en de financiële consequenties.
Hoe het daarmee nu gesteld is, weet ik niet, maar indertijd leek het al zo erg gesteld, dat ook straatnaambordjes diep in de grond wegzakten, zo bleek aan het eind van de Commissiepolle …

090319-1244x

De Commissiepolle eindigt aan de Middenvaart, die van Echten naar Bantega loopt. Sinds enige jaren ligt er ter hoogte van de Commissiepolle een bruggetje over de Middenvaart. Vreemd genoeg ligt er aan de andere kant van de brug echter geen pad, daar sta je ineens in het weiland …

061126-1449x

Minstens zo vreemd is dat er een stoel op het bruggetje stond. Eén keer raden wie daar ‘t eerst op zat … laat ik maar vast verklappen dat ik het nu eens niet was …

090319-1245x

Gelukkig mocht ik even later ook nog even op die stoel zitten om te genieten van het weidse uitzicht over het polderlandschap. Met het uitzicht vanaf het bruggetje over het noorden, het oosten en het zuiden besluit ik dit drieluik over mijn geboortegrond …

090319-1247x

Terwijl ik daar op het bruggetje zat, herinnerde ik me ook weer hoe groot de overgang van dit Friese polderlandschap naar het stadse dorp Drachten was voor dat kleine mannetje, dat altijd gewend was geweest hier in alle rust en vrijheid op zijn klompjes rond te banjeren. Man man man … al die rechte straten, al dat steen en beton, rijen huizen die allemaal op elkaar leken … ik vond het verschrikkelijk …

090319-1252x

Voor de rest van de familie zal dat vast niet veel anders zijn geweest, vooral ook omdat we allemaal gebukt gingen onder de ploegendiensten van heit, die het ook bepaald niet gemakkelijk had om als buitenmens ineens continu tussen de stampende machines en tussen vier muren te moeten staan. Uiteindelijk hebben daarin allemaal onze weg wel weten te vinden, maar de Commissiepolle blijft trekken …

090319-1249x

Echten – Commissiepolle (2)

Gisteren zijn we hier op virtuele wijze aan de wandel gegaan over een schelpenpad ten zuiden van het Friese dorpje Echten, dat de naam Commissiepolle draagt. We naderen intussen de plek waar in 1958 mijn wieg stond. Kijk, daar staat hij en ik lig er naast, slechts 14 dagen jong …

580903-1200x

Ongeveer 200 meter vanaf de weg komen we bij een bruggetje, dat naar mijn voormalige ouderlijk huis voert. Voor zover je daar nog van mag spreken in dit geval, want het oude huis is een aantal jaren geleden afgebroken en opnieuw opgetrokken. Wie gisteren de laatste foto goed heeft bekeken, zal zien dat er iets is veranderd aan het huis …

061126-1446x

Vroeger stond de dakkapel aan de westelijke kant op het dak, tegenwoordig staat die op de noordkant. Dat zal bovenaf een heel ander uitzicht geven dan vroeger. Ik kan me herinneren, dat vanuit die dakkapel in mijn slaapkamertje vroeger Lemmer te zien was. Het meest opvallende gebouw dat daar in de verte omhoog torende, was onderdeel van een soort verdeelpunt van elektriciteit in Lemmer. Dat gebouw had voor mijn gevoel de vorm van een grote stoel, en ik wist dan ook zeker dat het wel de stoel van een reus moest zijn …

090319-1243y

Niet alleen het huis is veranderd, ook rondom het huis ziet het er wat anders uit. Op de plek waar nu een strak geschoren gazon ligt, bloeide en groeide vroeger een weelde aan bloemen. Bij dat bruggetje heeft zich overigens het eerste kleine drama in mijn nog jonge leven afgespeeld. Toen heit en pake op een avond de wintervoorraad kolen op een kar van de weg naar huis brachten, kwam mijn jonge katje onder een van de wielen van de kar terecht. De volgende dag hoorde ik dat het beestje niet meer leefde, even stortte mijn wereld in …

590709-1200x

Al zo lang ik me kan herinneren, heb ik van de tuin en van tuinieren gehouden. Behalve dat ik pake hielp met het omspitten van de tuin, stak ik ook thuis op dat vlak de handen al snel uit de mouwen. De voorliefde voor tuinieren is me duidelijk met de paplepel ingegeven …

600302-1200x

Na gedane arbeid was ‘t dan altijd weer fijn om even wat te dollen met Fikkie, de stabij van pake …

620606-1200x

En als Fikkie niet bij mij wilde komen, dan ging ik wel naar Fikkie toe, want die woonde tenslotte aan de andere kant van de sloot bij pake …

620607-1200x

En over die sloot gesproken … Daar heb ik ook leren schaatsen. Op de onderstaande foto sta ik samen met Bettie, de dochter van de boer, op het ijs van de bewuste sloot. In mijn herinnering was dat vroeger een oneindig lange sloot. In later jaren bleek dat toch heel erg mee te vallen, maar de laatste jaren heb ik het gevoel dat hij toch steeds weer wat langer wordt …

630102-1200x

Voor mijn toenmalige ouderlijk huis geldt overigens hetzelfde als voor het huisje op de vlakte, dat ik hier vorige week liet zien. ’s Zomers is het er prachtig en kun je er ongestoord genieten van rust en ruimte, maar als de koude oostenwind wind ’s winters rond het huis waait en er een pak sneeuw ligt, dan valt het nog niet mee om de weg over dat smalle schelpenpaadje te bereiken …

630103-1200x

Nadat we in 1964 naar Drachten waren verhuisd, heb ik nog verschillende keren gelogeerd bij pake, en later bij een oom en tante, die na pake’s dood in 1966 in zijn huisje zijn gaan wonen. Daarna is de Commissiepolle een aantal jaren buiten beeld geraakt, maar sinds het plotselinge overlijden van mijn vader in 1995 en sinds ik kwakkel met mijn gezondheid, vind ik het wel fijn om er zo af en toe eens een kuiertje te maken. Want dat kleine wereldje, dat begin jaren 60 zo groot leek, zal wel altijd een speciaal plekje in mijn hart houden …

Voor vandaag sluit ik af met een foto van drie generaties … het is de enige foto waar ik samen met pake (opa) en heit (vader) op sta …

590706-1200x

Morgen vervolgen we onze weg naar het eind van de Commissiepolle, waar we nog even genieten van de weidse uitzichten.

Echten – Commissiepolle (1)

Nadat we al enkele jaren samen op pad waren geweest in haar geboortestreek, heb ik mijn fotomaatje in maart 2009 meegevoerd naar de kleine wereld waar ik mijn eerste levensjaren heb doorgebracht. Hiervan heb ik indertijd verslag gedaan op mijn weblog, dat toen nog op web-log draaide. Nadat web-log ter ziele ging, is dat deel van mijn weblog verloren gegaan voor de openbaarheid, maar zelf heb ik er gelukkig nog steeds de beschikking over …

Mijn wieg stond in augustus 1958 aan de Commissiepolle bij Echten, een klein dorpje op de zuidelijke oever van het Tjeukemeer. Om bij de Commissiepolle te komen, moet je vanaf de Hoofdweg in Echten in zuidelijke richting afslaan, de Middenweg op. Na ongeveer 600 meter kom je op de plaats van bestemming: de Commissiepolle

141129-1200x

Er zit niets anders op dan vanaf dat punt onze weg te voet te vervolgen, want de Commissiepolle is net als 50 jaar geleden nog steeds een schelpenpaadje van amper een meter breed. Alleen een rij brievenbussen en kliko’s aan het begin van het pad verraadt de bewoning verderop. De mensen die achteraan wonen moeten ongeveer 500 meter lopen of fietsen om hun brievenbus te legen …

090319-1241x

Als we het pad betreden, leert een blik naar rechts dat er van de oude schuur van de boerderij waar heit (vader voor niet-Friestaligen) vroeger werkte niet veel meer over is. Ooit ben ik hier in een moment van onoplettendheid nog eens zonder al te grote gevolgen van de hooizolder gevallen. Die zolder is dus intussen niet meer en op de boerderij wordt niet meer geboerd …

090319-1242x

Behalve dat er verderop langs het pad een aantal oude huisjes – waaronder dat van pake – zijn afgebroken, is er eigenlijk niets veranderd. Op de achtergrond van de onderstaande foto staat mijn toenmalige ouderlijk huis, dat intussen al eens is afgebroken en daarna in iets gewijzigde vorm opnieuw opgebouwd …

090319-1242y

Elke stap op dit paadje roept prettige herinneringen op uit lang vervlogen tijden. In de koude winter van 1963 ben ik op ongeveer hetzelfde plekje op de foto gekomen. Hier zien we op de achtergrond het huis van mijn pake (opa voor niet-Friestaligen) …

630101-1200x

Pake woonde letterlijk op een steenworp afstand van mijn ouderlijk huis. Alleen het smalle schelpenpad en de sloot daarnaast scheidden de twee huizen. Het gevolg daarvan was, dat ik voor mijn gevoel vrijwel dagelijks met pake optrok. Op de strook grond naast het pad had pake een grote tuin en een aantal kippenhokken. Wacht, nu komt het goed uit, dat ik met mijn fotomaatje op pad was …

090319-1244y

Zo kan ik mooi even aanwijzen waar ik als klein jongetje al met pake tussen de kippen zat …

590707-1200x

Zodra ik op eigen benen kon staan, behoorde het voeren van de kippen tot de dagelijks rituelen …

620609-1200x

Maar ook het zware werk schuwden pake en ik niet, want die grote tuin moest wel elk voorjaar worden omgespit, en daar kon pake best wat hulp bij gebruiken …

610610-1200x

Regelmatig hielden we even halt om te schaften …

610611-1200x

Morgen vervolgen we onze kuier over de Commissiepolle. Dan nemen we o.a. een kijkje bij de reïncarnatie van mijn ouderlijk huis, dat hier op de achtergrond nog in originele staat te zien is.

Weerbeeld juli 2014

Het kan ook nooit normaal met het weer in ons land. Ben ik net verlost van de warmte die mijn benen wekenlang deed verslappen, dalen de maximumtemperaturen meteen naar 15-17 graden met als gevolg dat mijn benen nu weer voortdurend dreigen te verkrampen. Enfin, eerst maar eens terugblikken op juli …

140701-1146x

Juli begon met een paar dagen rond de twintig graden, maar daarna liepen de temperaturen vrij snel op tot rond de 25 ºC. Rond 20 juli liepen de temperaturen op tot tropische waarden. Op 19 juli liep het kwik in ons tuintje zelfs op tot 34,4 ºC. Als gevolg van een aanhoudende noordoostelijke stroming was het voor de verandering nu eens het warmst in het noorden. Uiteindelijk kwam de gemiddelde temperatuur in ons tuintje in juli uit op 19,8 ºC, tegen normaal over de periode 1971-2000 16,5 ºC. Kortom: juli was hier ruim 3 graden warmer dan normaal, daarmee was het de achtste te warme maand op rij …

140817-temp-juli

Ik heb in ons tuintje 27 warme dagen (maximumtemperatuur 20,0 °C of hoger) kunnen noteren, tegen normaal over de periode 1971-2000 18 warme dagen. Daarnaast telde juli 13 zomerse dagen (maximumtemperatuur 25,0 °C of hoger), tegen normaal 6. Tot slot telde juli met maxima van 30,4 °C, 34,4 °C en 29,8 °C bijna drie tropische dagen (maximumtemperatuur 30,0 °C of hoger), terwijl dat er normaal gemiddeld eentje is …

140703-1657x

Voor de mensen die in deze warme julimaand vakantie vierden in eigen land, was het zeker in het noorden van het land vooral aan de waterkant goed toeven, zoals op de foto hieronder aan het Tjeukemeer …

140717-1258x

Volgens het KNMI viel er gemiddeld over het land 94 mm neerslag, en daarmee was juli vrij nat, want het langjarig gemiddelde bedraagt 78 mm. De verschillen in het land waren echter groot door het buiige karakter van de neerslag. In De Bilt werd 137 mm geregistreerd tegen een langjarig gemiddelde van 81 mm. In ons tuintje viel in juli slechts 41 mm regen, tegen normaal over de periode 1971-2000 ca 70 mm …

140817-neerslag-juli

Vooral in het oosten en zuidoosten van het land vielen grote hoeveelheden neerslag. Op KNMI-weerstation Maastricht viel 197 mm neerslag, bijna drie keer de normale hoeveelheid (70 mm). Op sommige plaatsen in het zuiden viel zelfs meer dan 200 mm. Vooral op 8 en 9 juli zorgde veel neerslag in het zuidoosten van Limburg voor wateroverlast. Zeer zware buien zorgden op 28 juli voor grote hoeveelheden neerslag en veel overlast in eerst het westen en later het midden en oosten van het land zorgde. Op diverse plaatsen viel meer dan 75 mm in een etmaal. Het KNMI kondigde code oranje af in een groot deel van het land. In Deelen viel die dag 132 mm neerslag. Nooit eerder werd er daar zoveel neerslag in een dag afgetapt. Deelen was daarmee ook het natste KNMI-weerstation van de maand met in totaal 207 mm neerslag. En al die tijd stonden de dijken er in het noorden van Fryslân en Groningen dor en droog bij …

140805-1519x

Die droogte ligt intussen wel achter ons, want in augustus is er in totaal al 74 mm regen in ons tuintje neergedaald.

Skywatch Friday 309

Het was een zonnige en warme week in Nederland, maar ondanks alle zon was het toch vooral een donkere week. Woensdag werden tijdens een dag van nationale rouw de eerste lichamen van de boven Oekraïne uit de lucht geschoten lijnvlucht MH17 naar Nederland overgebracht. Het werd een indrukwekkende reis …

We’ve had a sunny and warm week in the Netherlands, but despite all the sun it was mainly a dark week. During a day of national mourning the first bodies of the above Ukraine shot down flight MH17 were transferred to the Netherlands on Wednesday. It was an impressive journey …

140723-1600x

Wil je meer Skywatch foto’s zien? Gewoon even op het logo klikken …
Wanna see more Skywatch photos? Just click the logo …

skywatch

Maak er een mooi weekend van!
Wishing you all a wonderful weekend!