Is het echt zo nat?

Schreef ik nou gisteren echt dat het een natte boel is? Jawel, dat klopt, het is een natte boel. Dat was gisteren ook goed te zien op de foto’s. En dat is niet zo gek met een neerslagtotaal van ca. 1120 mm in onze contreien in 2024. Ongeveer 150 mm daarvan viel in november en december. Maar alles is betrekkelijk …

Fotomaatje Jetske en ik begonnen onze dag vorige week vrijdag 3 januari met een korte kuier op It Eilân. Vorig jaar deden we dat op 8 januari, in dat opzicht zijn beide dagen mooi te vergelijken. De omstandigheden verschilden echter nogal. In 2024 (links) kwam de max. temperatuur niet boven het vriespunt. Vorige week vrijdag (rechts) werd het bijna 3°C …

Dat het vorig jaar kouder was, is ook te zien aan de sloot waar we we beide keren langs liepen. Daar lag een jaar geleden een laagje ijs op, vorige week zwommen er een paar zwanen in. Maar er was meer …

Door een combinatie van factoren was het waterpeil in Fryslân zo hoog dat er overstromingsgevaar dreigde voor een paar dorpen. Daarom zette het waterschap enkele retentiepolders onder water om de druk op de kaden te verminderen. Eén van de onder water gezette polders was It Eilân (foto links). Waar vorig jaar een halve meter water stond, maakte Jetske nu een korte wandeling …

Nog een laatste setje om te laten zien dat het vorig jaar begin januari een stuk natter was dan dit jaar. De retentiepolders waren hard nodig om b.v. het nabijgelegen dorp Aldeboarn droog te houden. Zó nat is het dit jaar gelukkig niet. Met de donkere foto’s van het natte maisland heb ik jullie gisteren eigenlijk een beetje op het verkeerde been gezet … 😉

Het vroor vervolgens vorig jaar een paar nachten licht tot matig, waardoor er twee dagen later geschaatst werd op sommige ondergelopen landerijen …

Een nog bevroren retentiepolder

Stapvoets terugrijdend over de Bûtendiken, kwam ik langs de kleine retentiepolder, die gescheiden door een vaart naast ‘de ijsbaan’ op de Noarderkrite ligt. Op dit punt wordt het water de polder in of uit gelaten …

Hier is goed te zien dat Wetterskip Fryslân op dat moment al heel wat water had weggepompt sinds het was gaan vriezen. Het waterpeil was er zeker een centimeter of 15 is gezakt. Dat maakte het ijs in ondergelopen retentiepolders ook volstrekt onbetrouwbaar …

Een stukje verder naar het oosten heb ik nog eens een tussenstop gemaakt om wat foto’s te maken. Ik kan echt genieten van zo’n in het ijs weerspiegeld rietkraag. En dan loopt er ook nog eens een mooie diagonale lijn achter …

Nog weer wat oostelijker heb ik de auto even in de harde berm gezet om wat foto’s te maken van dit dichtgevroren windwak langs een rij paaltjes. Hier is zeer waarschijnlijk sprake van gevaarlijk dun ijs. Het is altijd handig als je het ijs wat kunt ‘lezen’ …

Ik sluit vandaag af met een foto van wat mooie kleine ijssculpturen ergens in het midden van de ijsvlakte links van de paaltjes. Tot mijn schande moet ik bekennen, dat ik ’s middags thuis pas zag wat voor prachtige creaties dat waren. Als ik het ter plekke had gezien, had ik geprobeerd er meer werk van te maken …

Geniet nog maar even na van die mooie blauwe tinten, want vanmorgen kleurt het hier grijs …

Vier dagen winter

Zo, dat was weer een fijn wintertje. Het was wat kort, maar voorlopig kan ik er in verschillende opzichten wel weer even mee vooruit. De week maandag begon met een fotokuier met mijn fotomaatje. Wind, water en lichte vorst rond de retentiepolders bij Smalle Ee en It Eilân stonden die dag centraal. Het eerste ijs was bomijs op een plas langs het pad op It Eilân …

Dinsdag heb ik een kijkje genomen bij het ondergelopen land achter de Hooidammen. Daar lag intussen een mooie ijsvloer, maar het was nog te dun om op te schaatsen. Bij de Leijen lag nog geen flintertje ijs op het wateroppervlak, daar zorgde de wind wel voor. Het enige ijs dat daar te zien was, werd gevormd door opspattend water dat bevroor rond takken en rietstengels …

Woensdag werd er volop geschaatst op het ondergelopen land achter de Hooidammen. Met een strakblauwe lucht en minder wind dan de op voorgaande dagen, was het wat we in Fryslân ‘sierlik winterwaar’ noemen …

Ook donderdag kon er nog geschaatst worden. Die dag werd er niet alleen geschaatst achter de Hooidammen, maar ook op de Noarderkrite bij De Veenhoop en in de Jan Durkspolder. Daar eindigde de schaatspret met de onfortuinlijke val van een vrouw, die met de ambulance moest worden afgevoerd ..

Intussen is het feestje alweer voorbij. Rond het middaguur trad de dooi gistermiddag in, en verscheen er water op het ijs. Vier dagen zwerven langs water en ijs begint zich nu te wreken. Maar zoals gezegd, dit ‘kind van de winter’ kan er voorlopig weer even mee vooruit. Lichamelijk pak ik nu een dag of wat mijn rust, waarin ik jullie zo af en toe een deel van de 900 foto’s van de winterse taferelen voorschotel, die ik deze week heb gemaakt …

It Eilân onder water

Nadat we een kleine omweg hadden gemaakt om mijn dikkere handschoenen op te halen, reden we naar It Eilân bij Goeingahuizen (Google Maps). Vorige week donderdag was ik daar enkele uren voordat deze retentiepolder onder water werd gezet …

Nu verwachtten we er een nieuw binnenmeer te zien, en dat kwam ook helemaal uit. Nadat we de brug achter ons hadden gelaten, volgden we het pad naar de ringdijk om de polder. Jetske raakte daar al snel even aan de praat met een andere fotograferende wandelaar …

Eenmaal op de dijk kregen we een mooi weids uitzicht over de onder water gezette polder voorgeschoteld.We hadden het nauwelijks beter kunnen treffen, we hadden niet alleen zon, maar ook een paar prachtige wolkenstraten …

Had ik hier al gezegd dat we hier ook naar toe waren gekomen om het riet te zien glanzen in de zon? Wel, dat is wel degelijk gelukt. Riet heeft een zekere magie. zeker in deze tijd van het jaar. De wuivende pluimen schitteren nu eens als goud, en even later als zilver …

Diverse eendensoorten maakten dankbaar gebruik van de nieuwe bak met water die ze werd geboden op It Eilân. Later meer foto’s van It Eilân …

Retentiepolders onder water

Meestal zijn we op vrijdag samen op pad, maar vanwege het trieste en regenachtige weer van vorige week vrijdag besloten fotomaatje Jetske en ik om het maar een paar dagen uit te stellen. En zo gingen we maandag samen op pad langs een paar ondergelopen retentiepolders bij Smalle Ee en It Eilân. We begonnen helemaal achteraan bij de oude petgaten aan de zuidkant van de Bûtendiken (Google Maps)

Maar daar was het ons niet om te doen, wij kwamen voor de watervlakte die ten noorden van de Bûtendiken was ontstaan, nadat Wetterskip Fryslân vorige week besloot om de retentiepolders onder water te laten lopen. De harde wind zorgde ervoor dat er ondanks de vorst nog nauwelijks ijs op het water lag …

Terwijl Jetske zich bezig leek te houden met de ijsrandjes langs de walkant, richtte ik mijn camera op de ijsklompjes, die door wind, water en vorst vlak boven de waterlijn werden gecreëerd. Ik liet daar gisteren ook al een foto van zien …

Af en toe even een tussenstop makend voor wat foto’s, reden we stukje bij beetje terug in oostelijke richting. Bijna weer bij Smalle Ee maakten we de laatste tussenstop ter hoogte van de bomen die sinds het weekend ineens diep in het water stonden. Een aantal knobbelzwanen zette koers naar de bomen. Eén van de zwanen was zo slim om zijn vleugels als zeilen te gebruiken …

Een moment later brak de lucht voor het eerst die dag even mooi open. Een randje rietje lichtte meteen prachtig op. Dat smaakte naar meer! Maar eerst moesten we even langs ons huis, want met de te dunne handschoenen die ik droeg, zouden mijn vingertopjes een fotokuier op It Eilân niet overleven …

Ik sluit af met drone-opnamen die oud-studiegenoot Fred Kok vorige week vrijdag heeft gemaakt van de ondergelopen retentiepolders bij Smalle Ee …

Fuzzy foto’s van hoog water

Gisteren werd het maar nauwelijks licht, er hing een zwaar wolkendek waar het urenlang zachtjes uit regende. Het was geen weer om er even lekker op uit te gaan. Omdat ik toch wel even een kijkje wilde nemen bij de onder water gezette retentiepolder bij Smalle Ee, vroeg ik Aafje of ze me voorafgaand aan haar boodschappenritje daar even langs wilde rijden. Hoewel het niet logisch was om daarbij eerst een 4 km lange doodlopende weg in te rijden, wilde ze dat wel doen, zodat ik korte tijd later vanuit de rijdende auto wat fuzzy foto’s kon maken …

De polder bij Smalle Ee ligt op nog geen 5 km van ons huis. In voorjaar en zomer wordt het land gebruikt voor extensieve veehouderij. Nu waren de stuwen naar de polder opengezet en was er een prachtige plas van ca. 1,5 km bij 250 m ontstaan. Ik kan me herinneren dat grote delen van de landerijen ten noorden en ten westen Drachten er in de jaren ’60 ’s winters nog zo bij lagen …

Tegenwoordig is het een bezienswaardigheid, we waren dan ook niet de enige kijklustigen. Menigeen zal alvast denken aan de vorstperiode die voor de deur staat. Dit zou een machtige ijsvlakte kunnen worden om op te schaatsen. Onder normale omstandigheden stopt Wetterskip Fryslân in zo’n situatie met het bemalen van de polders. Met de enorme hoeveelheid water die er nu staat, zal er voorlopig doorgepompt moeten worden.** Dat zal helaas voor onbetrouwbaar of ronduit gevaarlijk ijs zorgen. We gaan het zien …

** Wetterskip Fryslân schrijft op haar website:

“Waterbeheer gaat voor vorst

We kunnen in het waterbeheer op dit moment nog geen rekening houden met de vorstperiode die vanaf zondag wordt verwacht. Ons vorstprotocol treedt in werking als aan twee voorwaarden wordt voldaan. Er moest sprake zijn van een verwachte periode van aanhoudende vorst. En het boezempeil moet richting een normaal niveau zijn gedaald, met een niet te grote en ook afnemende toevoer van water. Dat laatste is niet het geval met de huidige hoge waterstand en de noodzaak om water af te voeren.” 

It Eilân, een dag te vroeg

Woensdag zijn er door Wetterskip Fryslân in het dorp Aldeboarn zandzakken langs het riviertje de Boarn gelegd, omdat het water daar over de lage kade dreigde te lopen. Daarom had ik verwacht dat de naburige retentiepolder It Eilân gistermorgen al onder water gezet zou worden. Ik was er echter een dag te vroeg …

Maar ik heb er wel een mooi fotokuiertje gemaakt. Terwijl ik over de voetgangersbrug liep, zwom er net een grote zaagbek voorbij. Verder was het er heerlijk rustig. Het water lag er als een spiegel bij en aan de horizon gloorde wat licht. Ik ben maar niet tot de dijk aan het eind van het pad op It Eilân gelopen, die energie zou ik later nog wel kunnen gebruiken …

Terug op de parkeerplaats heb ik nog even het ca. 3 m hoge uitkijkplatform beklommen voor de laatste foto. Alle landerijen achter die boerderij staan zeer waarschijnlijk vandaag al onder water, zoals dat ook in januari 2012 al eens het geval is geweest om het waterpeil op de Friese boezem wat te verlagen …