Nadat Jetske en ik ons van onze fotografische plicht bij de rietsnijders hadden gekweten en we daar ook nog van een smakelijke lunch hadden mogen genieten, waarvoor nog hartelijk dank, stelde ik Jetske voor om nog even naar de vlakbij gelegen vogelkijkhut ‘de Twitterhut’ bij de Wetering Oost te rijden …
Net als bij de hier eerder beschreven waterberging bij Wetering West, is landbouwgrond hier in de afgelopen jaren veranderd in nieuwe natuur die dienst doet als waterberging. Of is het andersom …? Hoe dan ook, een stukje vóór de vogelkijkhut is een grote betonnen wand voor oeverzwaluwen in het water geplaatst …
Voor die wand en de weinige oeverzwaluwen die er op dat moment rond vlogen, had ik al snel geen aandacht meer, want vlak voor de hut zwommen een paar geoorde futen rond …
Deze prachtige, vrij kleine watervogels met hun rode ogen en de goudgele oorpluimpjes aan weerszijden van de kop had ik nog niet eerder kunnen fotograferen. De ingeving om hier nog even naar toe te gaan, bezorgde me dus nog een paar foto’s waar ik erg blij mee ben … 🙂
Sinds ik regelmatig eens te gast ben in het rietland in de Prikkepolder bij Nederland, heb ik de rietsnijders hun werk vrijwel altijd van begin tot eind met twee of drie man zien doen. Dat zat er dit jaar met de extreem hoge waterstand in het rietland niet in …
Om toch zoveel mogelijk riet van het land te kunnen halen, liet Klaas vorige week zaterdag een schare hulptroepen aanrukken. Met man en macht werd er de hele dag keihard gewerkt …
Zelf was ik die dag uitgeblust na een middagje in het riet op de vrijdag ervoor. Omdat mijn fotomaatje Jetske andere bezigheden had, nam Anna – zuster van Jetske en tevens echtgenote van rietsnijder Klaas – die dag de fotocamera ter hand. Anna stuurde mij afgelopen week deze foto’s met de vraag of ik er nog iets mee kon of wilde. Natuurlijk kan en wil ik daar iets mee, al was het maar om nogmaals mijn bewondering voor deze noeste werkers te uiten …
Bedankt Anna! Ik heb er ditmaal een 15-delige diashow van gemaakt …
Deze slideshow vereist JavaScript.
Ik heb begrepen, dat Klaas aan het eind van de dag niet ontevreden was, maar dat er op de natste delen van het land nog ongeveer een hectare riet is blijven staan. Daar zal afgelopen week ongetwijfeld weer hier en daar een hoekje vanaf zijn gesnoept, maar het gaat allemaal niet zonder slag of stoot dit jaar …
Het wordt tijd om de mist, die hier de laatste dagen in figuurlijke zin is ontstaan rond het verzuipen van de rietsnijders, te laten optrekken. Om te beginnen pak ik er nog eens een foto bij uit de serie die ik op 12 februari in de mist heb gemaakt op de plaats waar in 2012 en 2013 kraanmachines en vrachtwagens ronkten …
De volgende foto’s heb ik vorige week vrijdag ongeveer op dezelfde plek gemaakt. Van het boerenland bij Wetering West is niets meer overgebleven, het gebied is veranderd in de grootste waterberging van de provincie Overijssel. Samen met het aangrenzende Wetering Oost is het één van de grootste gestuurde waterbergingsgebieden in Nederland geworden …
Er zijn waterbergingsgebieden die normaal gesproken droog staan, en die pas als waterberging worden gebruikt op het moment dat extreem veel heeft geregend. Dat is in Fryslân o.a. het geval met de retentiepolder It Eilân. Daarnaast zijn er waterbergingsgebieden waar altijd water blijft staan, en waar extra water wordt toegelaten bij extreem hoog water. In de nieuwe waterberging bij Wetering West staat altijd water, en dat water komt buiten de waterberging weer omhoog in het aangrenzende rietland…
Jetske schreef op haar weblog het volgende over de veranderingen rond Wetering: “In het voortraject rezen er vragen over wat dit plan voor gevolgen zou hebben voor de omliggende landerijen. Op een vergadering werd deze vraag gesteld door de eigenaar van een aangrenzend perceel. Het was ook meteen de laatste keer dat betrokkenen aanwezig mochten zijn. De vraag betrof de kweldruk. Kwel ontstaat door een ondergrondse waterstroom van een hoger gelegen gebied naar een lager gelegen gebied. Hoe meer doorlatend de grond is hoe meer water er doorheen stroomt. Omdat we in dit gebied te maken hebben met veengrond sijpelt het water gemakkelijk van dit watergebied naar de omliggende rietlanden van Staatsbosbeheer. In het voortraject heeft Waterschap Reest en Wieden, Staatsbosbeheer gewaarschuwd voor het ontstaan van kweldruk. “Staatsbosbeheer vond dit geen probleem”, aldus het Waterschap …”
Al met al kom ik tot de conclusies dat er bij een aantal logge overheidsinstanties achter de tekentafel weer prachtige plannen zijn bedacht, die ondanks bedenkingen en bezwaren van belanghebbenden weer ‘rücksichtslos’ zijn uitgevoerd. De boeren zullen vast goed zijn uitgekocht, maar met de rietsnijders die in de aangrenzende rietlanden hun brood moeten verdienen, is geen rekening gehouden. Het idee dat de hardwerkende rietsnijders hun zware werk in die voor de toerist zo idyllische omgeving puur uit hobby en liefhebberij doen, berust op een groot misverstand. De rietsnijders die ik ken, zijn voor 75-85% van hun inkomen afhankelijk van de rietteelt …
De logjes van de afgelopen dagen hebben duidelijk gemaakt, dat donkere wolken zich beginnen samen te pakken boven de rietsnijders. Er zullen waarschijnlijk nog heel wat vergaderingen en mogelijk zelfs juridische procedures nodig zijn om het tij te keren. Terwijl het toch niet zo moeilijk is, lijkt me …
Over het algemeen ben ik geen tegenstander van maatregelen om extra water te kunnen bergen, en ik sta ook niet bekend als een tegenstander van natuurontwikkelingsprojecten. Integendeel! Maar wanneer je als gevolg van dergelijke projecten mensen het brood uit de mond dreigt te stoten, dan tref je daar een nette regeling mee. Of je kiest ervoor om in dit geval de waterberging zo in te richten, dat je hem alleen hoeft te gebruiken op het moment dat het echt nodig, zodat de rietsnijder op een normale manier zijn werk kan blijven doen. Hoe dan ook, ploeterend als op de foto’s in mijn voorgaande logjes en als op de onderstaande foto’s, die ik voor de gelegenheid even van Jetske heb geleend (dank daarvoor!), kan de rietsnijder zijn werk niet blijven doen. Op dit moment heeft het er helaas alle schijn van dat men de kleine man hier laat verzuipen …
Kijk de rietsnijder eens lopen achter zijn rietmaaier, de gang zit er lekker in. In vlot tempo glijdt het door de machine gemaaide riet aan de achterzijde van het apparaat tot bosjes bijeen gebonden in een lange rij op de grond …
De bovenstaande foto is gemaakt op het hoogste randje van dit rietperceel. Verderop ligt het land wat lager, daar is het nat, heel nat … Van meters maken is daar geen sprake voor de rietsnijder, hij worstelt zich met zijn machine door de natte veenbodem …
Langzaam zakt de rietsnijder verder weg in de kragge. Het water omspoelt zijn lieslaarzen tot steeds groter hoogte en het kost meer en meer moeite om nog enigszins vooruit te komen …
Ineens is de gang er helemaal uit. Niet alleen de rietsnijder zakt weg in de kragge, ook de rietmaaier wordt tot de assen vastgezogen. Met man en macht wordt het apparaat weer losgetrokken …
Als de machine weer enigszins gangbaar is gemaakt, moet de rietsnijder zelf nog los zien te komen, want de beste man is met al dat geworstel intussen zelf tot over zijn knieën in de moerassige grond weggezakt …
Zodra hij weer vrij man is, gaat Klaas weer manmoedig op pad met zijn machine. De rietsnijder, hij ploeterde voort … Hij heeft geen keuze, want dit is zijn broodwinning ….
Als het natte perceel uiteindelijk dan toch helemaal gemaaid is, moet ook het laatste strookje riet nog even worden gemaaid, want Klaas is pas tevreden als alle riet behorend bij een perceel in het voorjaar kaal geschoren is …
Op het schuine kant van de kade moet de rietmaaier met twee man in bedwang worden gehouden. Klaas loopt erachter en zoon Bert houdt de machine aan de voorzijde met een touw in bedwang …
En dan is het tijd voor werkoverleg, hoe en waar gaan we verder … Want één ding is duidelijk: er moet nog veel werk worden verzet, want op een paar grote percelen staat zoveel water, dat het maar de vraag is of ze voor de deadline van 15 april droog genoeg gemaakt kunnen worden om er te kunnen maaien …
Nadat ik de rietsnijders weer alleen had gelaten met hun zware werk, heb ik op weg naar huis nog even een paar foto’s gemaakt van de oorzaak van de wateroverlast in het rietland. Die foto’s laat ik morgen zien.
Zoals gebruikelijk heb ik op Koningsdag aan het begin van de middag de rust van de natuur weer opgezocht. Ditmaal heb ik ervoor gekozen om eens naar het weidegebied aan de Bûtendiken tussen Smalle Ee en De Veenhoop ten westen van Drachten te gaan …
In dit gebied werd al een tijdlang aan weidevogelbeheer gedaan, maar vorig jaar is een deel van het gebied op grootschalige wijze op de schop genomen door Wetterskip Fryslân …
Een deel van het weidegebied is door het waterschap ontpolderd om plaats te maken voor water en natuur. Hierdoor zijn de petgaten bij De Veenhoop en de Wijde Ee met elkaar verbonden en werden natuurvriendelijke oevers en veilige kaden gerealiseerd. Na de herinrichting is het gebied door het waterschap overgedragen aan de Friese natuurbeschermingsorganisatie It Fryske Gea …
In een nieuw ontstane waterplas zijn in een strak patroon een soort kaden of dijkjes van stenen aangebracht, die kunnen dienen als rustplaats voor vogels, en die maken daar ook meteen gretig gebruik van …
Een vogelaar die een stukje verderop met een kijker op statief aan de oever van de plas stond, vertelde me dat er op dat moment o.a. veel regenwulpen en wat kemphanen zaten …
Terwijl we een tijdlang genoeglijk stonden te praten, ontdekte ik dat mijn gespreksgenoot o.a. betrokken is bij de natuurcompensatiemaatregelen die langs de vernieuwde N381 worden genomen, en dat hij vanuit dien hoofde mijn weblog ook kende …
Kijk, dat zijn altijd leuke ontmoetingen! We hadden alleen wat minder lang vol in de koude noordenwind moeten staan praten, maar na een rustdag op dinsdag gaat het vandaag alweer wat beter met mijn gekwelde onderdanen …
De ontdekking van dit mooie nieuwe natuurgebied en de ontmoeting met de vogelaar vormden een prachtige start van mijn Koningsdagritje. Als de temperaturen wat aangenamer zijn, zal ik vast nog wel eens op dit plekje te vinden zijn, want er staat niet voor niets ook een prachtige picknicktafel …
Tijdens het vervolg van de rit kreeg ik achtereenvolgens nog een bruine kiekendief, twee reeën, een koppeltje baltsende grutto’s en de wonderlijke symbiose van een pony en een kraai of een kauw voor de lens. Het is maar dat u even weet wat er hier de komende tijd zoal te zien zal zijn … 🙂
Donderdag rond het middaguur werd door Wetterskip Fryslân het besluit genomen om It Eilân-Oost en een tweede retentiepolder onder water te zetten. Retentiepolders zijn gebieden aan de boezem, die ingericht zijn om op gecontroleerde wijze oppervlaktewater in te laten en om dit water tijdelijk te bergen. Om overstromingen in bewoonde gebieden te voorkomen worden deze polders ingezet bij hoge boezemwaterstanden …
Voor mijn fotomaatje en mij was dat aanleiding om donderdagmiddag even een kijkje te nemen op It Eilân. Terwijl we daar waren, zagen we in de verte een groepje mensen bij het waterinlaatkunstwerk van Fryslân’s eerste retentiepolder. Waarschijnlijk waren medewerkers van het waterschap op dat moment bezig om de waterinlaat open te zetten. We hebben nog even overwogen om daar te gaan kijken hoe het water de polder in zou stromen, maar de naderende bui weerhield ons van dat plan. En dat was achteraf bekeken maar goed ook …
Ik heb wel een filmpje gevonden, waarop te zien is hoe het water donderdagmiddag de polder in stroomde:
Omdat het volgens het waterschap naar schatting 24 uur zou duren, voordat de polder gevuld zou zijn met water, ben ik vrijdagmiddag opnieuw naar It Eilân gereden. Hieronder volgt een aantal foto’s waarop de verschillen tussen de donderdag en de vrijdag te zien zijn vanaf ongeveer dezelfde standpunten …
Donderdagmiddag, 14:04 uur:
Vrijdagmiddag, 13:55 uur:
Donderdagmiddag, 14:05 uur:
Vrijdagmiddag, 14:00 uur:
Donderdagmiddag, 14:12 uur:
Vrijdagmiddag, 14:11 uur:
Ik ben begonnen met een kaartje, en ik eindig ermee. Het gebied met de gele rand is de retentiepolder It Eilân-Oost, het gebied met de blauwe rand is de polder De Burd. Bij de Burd is donderdag een dijk doorgebroken, over een lengte van 200 meter stroomde water de polder in. Bewoners van het gebied hebben vervolgens het dringende advies gekregen om de polder te verlaten.
De waterstand in Fryslân blijft tot na het weekend gevaarlijk hoog, omdat er nog steeds niet afgestroomd kan worden naar de Waddenzee. De drie retentiepolders (It Eilân-Oost, de Soestpolder bij Burgum en een zandwinpunt bij Mildam) doen intussen hun werk, aldus het waterschap. Mede door inzet van It Eilân East als retentiegebied is het waterpeil op de boezem bij Grou met 2 centimeter gezakt, en dat kan net genoeg zijn om de grootste druk van de dijken en kaden af te halen …
De actuele stand van zaken is, dat het waterpeil van de Friese boezem is gezakt naar -34 NAP. Het streefpeil is -52 NAP, dus de situatie is nog steeds spannend. Zaterdagochtend zijn 100 medewerkers van Wetterskip Fryslân en collegawaterschappen uit heel Nederland het gebied in getrokken om herstelwerk aan de kades te doen.
Vrijdag 6 januari is 700 kilometer kade geïnspecteerd op verweking. Een kade die verweekt is, is verzadigd met water en moet gesteund worden door zand aan te brengen aan de voet. Dit gebeurt met kranen. De verwachting is dat de meeste herstelwerkzaamheden vandaag worden afgerond. Wat vandaag niet klaar komt, wordt zondag aangepakt.
Medewerkers van waterschappen uit heel Nederland zijn gisteren en vandaag naar Fryslân afgereisd om Wetterskip Fryslân te helpen bij het inspecteren van de kades. De hulp komt van de waterschappen Scheldestromen, Zuiderzeeland, Rijnland, Delfland, Aa en Maas, , Rivierenland, Rijn en IJssel, Schieland en de Krimpenerwaard, Stichtse Rijnland en Waternet.
Afanja's Weblog 